The Sound and the Fury - Âm-thanh và Cuồng-nộ - được nhà xuất-bản Jonathan Cape & Smith-New -York cho ra mắt độc-giả lần đầu tiên vào ngày 7-10-1929 với duy nhất 1789 ấn-bản.Tác phẩm này khởi đầu chỉ thành công một cách tương đối nhưng chính nó lại là một tác-phẩm ngoại hạng với lối hành văn thật mới mẻ chưa từng có, một công-trình bất-hủ về văn-chương để về sau được rất nhiều người hâm mộ. Thật vậy , ‘’Âm thanh và Cuồng Nộ‘’ không thể giống bất kỳ một truyện nào, không những chỉ vì cốt truyện hoặc chủ đề được đề cập một cách đột ngột mà lại còn vì nó làm cho độc giả phải sửng sốt mỗi khi đọc lại.
Tóm lược truyện ‘’Âm thanh và Cuồng Nộ’’ là điều có thể tạm làm được nhưng cũng chính nếu làm công việc này lại là vi phạm một « trọng tội » không thể tha thứ bởi truyện kể rất phức tạp, chằng chịt không ngừng qua những hồi tưởng chập chờn, rộng trải với quá khứ, hiện tại, tương lai quấn quyện đầy dãy cạm bẫy khó thể tránh nổi mà qua sự tóm lược không tài nào diễn tả đầy đủ được tình ý. Đã vậy, Faulkner còn đặt trùng tên cho những nhân vật khác nhau trong truyện của ông : Quentin (một là tên của người bác và một là tên của cô cháu) hoặc Maury (Maury Bascomb và Maury Compson sau đó được đổi tên là Benjalin hay Benjy) như ông cố tình làm lạc đường người đọc . Phải chăng Faulkner đã dụng ý tự để cho ‘’Âm thanh và Cuồng Nộ‘’ thể hiện sự hỗn loạn của tâm thần, sự khắc khoải của linh hồn .
Xin hãy đọc những lời tâm sự của chính tác giả về The Sound and the Fury :
Truyện không có tựa đề, cho tới một ngày, từ sâu thẳm tiềm thức tôi chợt phát hiện những chữ mà mọi người đều biết : THE SOUND AND THE FURY .
Tôi chấp nhận những chữ đó ngay mà không cần phải suy nghĩ và như thế cùng lúc, những câu tôi trích-dẫn từ Shakespear cũng được ứng dụng một cách tốt đẹp nếu không muốn nói là hoàn mỹ vào câu truyện đen tối, đầy điên dại và cũng đầy hận thù của tôi ».
Quả thật như Faulkner đã nói, người ta có thể đọc rất rõ ràng trong vở kịch Macbeth, cảnh (scène) thứ V màn thứ V , định nghĩa về hai chữ Cuộc Đời :
« It is a tale told by an idiot, full of SOUND and FURY, signifying nothing - Đó là một câu chuyện kể bởi một tên khờ ngốc, đầy Âm thanh và Cuồng nộ, chẳng có ý nghĩa gì cả ».
Lúc khởi đầu , tôi chỉ có ý định viết một truyện ngắn mà thôi. Tôi hình dung là sẽ rất lý thú nếu tưởng tượng được ra những ý nghĩ trong đầu của một đám trẻ nhỏ vào ngày an táng bà nội chúng, ngày đó người lớn trong nhà đã che dấu chúng, sự tò mò của chúng để có thể khám phá ra được điều bí mật trước những náo động trong gia đình và những dự đoán xẩy ra trong đầu đám trẻ này.
Sau đó, để cho kết cấu truyện được thêm phần linh động hơn, tôi đã tìm cách tạo dựng ra một nhân vật, nhân vật đó là một đứa bé bất bình thường, một nhân vật có thể giả quyết được những rắc rối mà không cần xử dụng đến khối óc bình thường hay nói một cách khác bộ óc nhân vật đó phải bất bình thường – ngu xuẩn.
Bởi thế mà nhân vật Benjy đã được xuất hiện. Tiếp theo đó, cũng giống như những nhà văn khác, tôi đã mê say một trong những diễn viên mà tôi tạo ra trong truyện, Caddy. Tôi ‘’ yêu ‘’ nhân vật nữ này tới độ tôi không thể để cô ta ‘’ chỉ sống ‘’ trong một truyện ngắn bởi lẽ nhân vật nữ của tôi xứng đáng hơn thế nữa….Rồi quyển tiểu thuyết của tôi hoàn tất , chính tôi cũng không thể nói đuợc với tôi là đã hoàn tất nhưng…’’ gần như hoàn tất ‘’.
Tất cả quyển truyện chấn động trong âm thanh và cuồng nộ và hình như hoàn toàn thiếu thốn ý nghĩa mà người ta thường quan niệm rằng một kẻ cầm bút mỗi khi viết là phải viết một thông điệp hoặc để phục vụ cho một nguyên cớ cao thượng nào đó. W.Faulkner tự mãn nguyện khi mở tung được cánh cửa địa ngục ; W.Faulkner không ép buộc một người nào phải đi chung với ông ; nhưng, những ai đặt tin tưởng vào ông nhất định sẽ không bao giờ phải hối tiếc .
Cấu tạo bằng 4 độc thoại nội tâm liên tiếp thuật lại thảm-trạng suy sụp, tan vỡ của gia-đình Compson, đã từng một thời quyền qúy, giầu sang trong vùng Missississipi. Thành-phần diễn-viên chính của truyện gồm: Ông Jason Compson và bà Caroline vợ ông ta ; bốn người con : Quentin người con trưởng, cô con gái thứ hai Candace (Caddy) và hai người con trai theo thứ tự : Jason, Maury sau này được đổi tên là Benjamin ( Benjy ) người bị mắc bệnh chậm phát triển tâm thần, một đứa bé 3 năm trong thân thể một người 30 tuổi, một người không đủ khả năng thiết lập được những nối kết giữa điều gì nhìn thấy, nghe được và những gì anh ta cảm nhận.
Không một sản địa tại miền Nam Hoa-Kỳ nào lại không có những người nô lệ da đen ; Gia-đình thảm thương Compson có Rosbus, Dilsey vợ anh ta và những đứa con, Versh, T.P và Frony, Frony cũng có một đứa con được đặt tên là Luster.
Dưới mắt những người đầy tớ da đen này, cả cái thế giới nhỏ của gia đình người chủ da trắng đó quay cuồng, tranh cãi , sâu xé , hành hạ nhau… trong hai chữ thường hay được người ta gọi là « định-mệnh » .
Tấn thảm kịch lần lượt được thuật lại bởi ba người con trai Benjy (phần thứ nhất), Quentin một sinh viên đại học Harvard trước khi tự sát chết (phần thứ hai), Jason kẻ biển lận tham lam ích kỷ (phần thứ ba) và phần cuối cùng do Dilsey người vú da đen vợ của Robus.
Phần thứ nhất của chuyện khởi đầu vào ngày 7 tháng 4 năm 1928 do Benjy kể lại đúng vào dịp sinh-nhật 30 tuổi của cậu ta. Benjy không suy nghĩ mà Benjy chỉ cảm nhận bằng giác-quan của anh ta, Benjy kể lại những sự việc thoáng hiện trong đầu anh ta, bám víu vào hình ảnh của cô chị ruột ,Caddy, của âm thanh, tiếng nói , mùi vị : « Chị Caddy có mùi như mùi cây “smelled like trees” » khi Caddy còn trinh trắng , sau đó ‘’ Caddy no longer smells like trees ‘’ « Chị Caddy không còn thơm như mùi cây nữa » khi đã lén lút trao thân cho một tình nhân -Dalton Ames - và có chửa rồi sinh ra một đứa con gái được đặt trùng tên với bác ruột, Quentin, sinh viên đại học Harvard.
Cũng chính bởi thế, phần thứ nhất cuả truyện thật khó thể so sánh với bất kỳ một tác phẩm văn chương nào được. Benjy, một tâm thần giản dị ngây ngô bị cuốn quay trong thảm trạng dữ dội của gia đình. Những ý tưởng, kỷ niệm, tình cảm bất chấp thứ tự của Benjy biến chuyển theo từng giòng chữ và luôn luôn không một chút dấu hiệu chuyển tiếp nào. Khi những cảm giác vưà làm cho Benjy nhớ lại một cảnh tượng của một thời nào đó thì cũng là lúc người đọc đã và đang ở nơi khác, hiện tại và quá khứ đều trộn lẫn trong những hình ảnh bất chợt loé lên qua tâm linh của Benjy. Ngay chỉ trong một câu, người đọc có thể bị dẫn từ năm 1928 trở ngược lại năm 1910…, người đọc theo dõi diễn tiến câu chuyện bằng những bước nhẩy vọt về phía trước hoặc bị lôi ngược lại đằng sau.
Tình trạng như thế được trình bầy với những kết hợp nhiều lúc thật ngạc nhiên và cũng thường thật khó hiểu trong lần đầu tiên đọc truyện.
Âm thanh và Cuồng Nộ khởi đầu trong một sự hỗn độn kỳ lạ như vậy.
Phần thứ hai người đọc được kéo trở lại năm 1910 - ngày 2 tháng 6 , những biến cố xảy ra trong ngày cuối cùng cuộc đời của Quentin tại viện đại học Harvard , anh ta lang thang thất thểu , quay quắt trong tâm-trí những bứt rứt chất chứa từ lâu. Ở đây người đọc tìm gập những suy-tư của một tâm-thần suy nhược, đau đớn, dằn vật với chính mình, những hình ảnh chợt hiện lên, chợt tan biến, báo hiệu trước giờ hẹn với tử thần. Đa số là những hồi tưởng ghi nhận trong thời mới lớn lên của Quentin đặc biệt là về bản năng sinh dục (sexuality) buổi đầu của Caddy, em gái anh ta , tình yêu sâu đậm của Quentin với cô em gái ; đó là Caddy vào một buổi tối trong quá khứ, là mùi thơm của hoa kim ngân trở về không ngớt, nhói đau trong suốt câu chuyện tự thuật của Quentin , là sự lầm lỗi, sự ăn năn, hình phạt và là chiếc đồng hồ mà cha anh ta đã tặng anh. Đồng hồ biểu tượng cho sự sống và thời gian, khi đồng hồ vỡ cũng là lúc cuộc sống và thời gian cuả chính anh ta " vỡ " - ngừng lại . Tiến dần theo chu kỳ chiếc vòng soắn quái lạ này, câu chuyện xuất hiện mỗi lúc một rõ rệt hơn. Faulkner tự cho phép ông kể chuyện bắng những ‘’tán rộng xa đề tài’’ càng lúc càng lý thú, đặc biệt càng thật ngao ngán và buồn bã trong phần nói về người cô con gái tuyệt vọng.
Phần thứ ba, Thứ Sáu, tháng Tư năm 1928, được diễn ra trong tư tưởng của Jason, em của Quentin, anh của Benjy và là em của Caddy (cô em gái mà định mệnh là chìa khóa của tất cả quyển tiểu thuyết), một kẻ ghen tỵ , hung tợn ,xảo-quyệt, bần tiện, bủn xỉn .
Quentin đã tự-tử chết, Caddy không còn sống chung với gia đình nữa mà phải đem đứa con gái về gởi cho gia đình nuôi nấng nhưng lại bị cấm chỉ không được lui tới thăm nom , kể từ nay trở đi Jason gánh vác gia đình. Jason nuôi trong lòng sự thù hận vô biên với Quentin, đưá cháu gái và là con của Caddy. Thái độ của Jason thật vô nhân đạo, thật bỉ ổi đối với Caddy . Jason lường gạt tất cả mọi người ngay cả với me ruột hắn, duy nhất chỉ có Dilsey mới là người dám đương đầu được hắn .
Cũng như những chương khác của truyện, hành động chỉ giới hạn một ngày nhưng có biết bao sự kiện đã diễn ra trong những tâm linh rối bời, tơi tả đó để Faulkner cho người đọc ngập ngụa chi tiết và cảm giác.
Lời thuật chuyện dần dần trở thành ‘’ bình thường ‘’ tuy nhiên đôi khi vẫn có một vài sai biệt làm người đọc vẫn luôn có ấn tượng bị cuốn hút theo tình trạng tâm thần của những diễn viên chính trong truyện.
Trước khi ủy thác phần thứ tư của Âm Thanh và Cuồng Nộ cho một người thuật chuyện "khách quan", William Faulkner đã đặt cạnh nhau 3 độc thoại hoàn toàn độc lập của 3 người anh em gia đình Compson. Phương pháp kể chuyện này của ông nhằm đặt người đọc dính líu trực tiếp với chuyện kể và gần như tự đặt mình vào nhân vật của truyện.
Những người đọc quen thuộc với kỹ thuật luôn được William Faulkner xử dụng có thể nghi ngờ và dự liệu ngay rằng tác-giả sẽ xáo trộn về thứ tự của thời gian: Quả đúng như thế : Phần đầu quyển truyện xẩy ra ngày 7 tháng Tư năm 1928 . Phần thứ Nhì, mười tám năm về trước, ngày 2 tháng Sáu năm 1910 . Phần thứ Ba, ngày 6 tháng Tư năm 1928 . Cuối cùng, hai ngày sau đó, 8 tháng Tư. Về những biến cố, hiện-tại hoặc quá-khứ đến với chúng ta qua những độc-thoại nội-tâm, phần cuối cùng chỉ là sự tưởng tượng trực tiếp , rồi sau đó, xuất-hiện những miêu tả về vật chất của các nhân vật Caroline Compson, Jason, Dilsey, Benjy mà đặc tính chúng ta được từ từ khám phá suốt trong những độc thoại của 3 phần trước đó.
Ở phần thứ tư , Faulkner chấp nhận xử dụng phương cách hành văn cổ điển của một người thuật chuyện bàng quan và cũng chỉ tại đây mới xảy ra những sự mô tả đầu tiên về nơi chốn, nhân vật, tình hình mà người đọc đã ‘’ biết ‘’ từ những trang đầu của truyện. ‘’ Âm thanh và cuồng nộ ’’ của 3 chương mục trước đây dịu nhẹ trước khi lại bật nổi lên vào những giây phút cuối cùng của truyện kể bởi một kết cục giả tạo làm người đọc sửng sốt. Văn cách của Faulkner ở đây quả thật như một trận bão lốc trong đó người đọc bị cuốn theo từng ý tưởng, tình cảm và ngay cả từng cảm giác của những nhân vật .
Kết thúc quyển truyện người đọc tìm lại được một sự êm dịu nào đó với nghị-lực mạnh mẽ của Dilsey,người vú da đen, cột trụ cứng cỏi duy nhất, nhân từ nhất và không hề bị lay động trong sóng bão : Hai sự kiện chính yếu được thuật lại ở phần này một cách minh-bạch đó là chuyện Jason đuổi bắt Quentin (con gái Caddy) cô cháu gái bỏ nhà đi trốn sau khi ăn cắp 3.000 dollars mà người cậu cất dấu và sự tham dự của Dilsey trong buổi lễ phục-sinh tại nhà thờ và những lời giao giảng về sự hiển-linh của đấng-cứu-thế trong ngày phán-xét cuối cùng như câu bà Dilsey đã nói sau buổi lễ : "I've seed de first en de last ... I seed de beginnin, en now I sees de endin.". Trong tâm-tưởng người đọc hình ảnh trong sáng, thanh bình của một Benjy : " Benjy's broken flower drooped over Ben's fist and his eyes were empty and blue and serene again as cornice and façade flowed smoothly once more from left to right, post and tree, window and doorway and signboard each in its ordered place." .
Âm thanh và Cuồng Nộ như thể được kết cấu theo thứ tự chủ yếu của âm nhạc và cũng như những nhà viết nhạc, Faulkner xử dụng hệ thống của những đề mục; không phải bằng sự trốn lánh tạm thời với một đề mục duy nhất rồi từ đề mục này câu chuyện sẽ được bành trướng lên và được biến đổi, nhưng là những đề mục phức tạp khởi đầu, nẩy nở, tái xuất hiện để sau đó lại biến mất đến một lúc nào mà tất cả đều nổ bùng bằng tất cả những phong phú dồi dào của chính nó.
Người đọc cũng liên tưởng đến những sự kết cấu của những người theo trường phái ấn tượng, bí hiểm và vô thứ tự của một lần đầu tiên nào đó trong buổi thử trình diễn, những với những bố cục rất mạnh mẽ dưới tầm mắt mù mờ kín hở bề ngoài.The Sound and the Fury là một tiểu-thuyêt của «không trung» nó gợi ý hơn những gì muốn nói, môt loại của ‘’Nuit sur le Mont Chauve’’ – đêm trên đỉnh núi trọc - qua đó một làn hơi lộng thổi rất quái-dị quay cuồng những linh-hồn đang bị đọa đầy, một bài thơ bi thiết, một giai điệu tàn khốc của thù và hận mà mỗi chuyển động âm nhạc thể hiện một đặc tính rất rõ rệt.
Làm thế nào để sao chép lại được tư tưởng ? Làm thế nào để viết ra được những tình cảm ?
Theo ngày tháng lịch sử nhân loại, mỗi người cầm bút đã thử giải đáp những câu hỏi này.
Có người chọn lưạ con đường triết lý như một Spinoza nào đó theo đuổi thật chu đáo phương pháp chứng minh hình học ; Người khác chọn lưạ con đường thi ca như một Baudelaire để dâng tặng vẻ yêu kiều duyên dáng cho những đề tài nhơ nhớp nhất ; Những người khác nữa lại tự nguyện đi vào tình tiết lắt léo của những tiểu thuyết, truyện thuật lại để tự bảo rằng ‘’ sự dàn cảnh ‘’ của tinh thần là phương cách tìm lại được sự trung thực hiện hữu. Nhưng tất cả đều tương phản với điều khó nói ra được.
Trong tất cả những mưu toan văn chương ‘’ toàn diện ‘’ kể trên , không còn thể ngờ vực được thì "mưu toan" của W. Faulkner là một trong những thành tựu, độc đáo và quyến rũ nhất.
Với The Sound and the Fury :
Cuối cùng, TƯ TƯỞNG được sao chép lại. TÌNH CẢM được thể hiện trên trang giấy.
Cuối cùng, CUỘC ĐỜI sống động hơn chính CUỘC ĐỜI.
The Sound and the Fury được Martin Ritt thực hiện thành một bộ phim năm 1959 dài 110 phút với các tài tử Yul Brynner trong vai Jason Compson, Joanne Woodward đóng vai Quentin Compson, Margaret Leighton đóng Caddy Compson... và Âm thanh và Cuồng Nộ lại được James Franco tái thực hiện thành phim năm 2014 với các tài tử James Franco, Tim Blake Nelson, Scott Haze, Loretta Devine, Ahna O'Reilly ..
Pháp,22.02.2005
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét