Biển Đông : Thượng viện Mỹ dùng luật hỗ trợ chính quyền Obama - Trọng Nghĩa

Thượng nghị sĩ John McCain tại Phoenix bang Arizona. Ảnh ngày 07/04/2015.REUTERS/Nancy Wiechec

Các tuyên bố cứng rắn liên tiếp của chính quyền Mỹ chống lại những hành động hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông có thể được xem là xuất phát từ những khuyến cáo và hành động cụ thể của Thượng viện Hoa Kỳ, định chế có vai trò rất quan trọng trong chính sách đối ngoại của Washington.

Ngay hôm 19/03/2015, sau khi một loạt ảnh vệ tinh cho thấy tốc độ nhanh chóng, và quy mô nghiêm trọng của các hoạt động bồi đắp rạn san hô thành đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang tiến hành tại vùng Biển Đông, bốn Thượng nghị sĩ có thế lực tại Thượng viện Mỹ - nổi bật nhất là Thượng nghị sĩ John McCain - đã công khai lên tiếng tố cáo các hành vi quá đáng của Bắc Kinh và yêu cầu Washington phải có chính sách đối phó cụ thể.

Sau bức thư quan trọng đó, trong một động thái ít được biết tới, Thượng viện Mỹ như đã tiến thêm một bước trong việc thúc giục và hỗ trợ chính quyền trong việc đối đầu với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông.

Trong một bài viết đề ngày 02/04/2015, hãng tin Mỹ Bloomberg đã ghi nhận sự kiện là trong những giờ phút cuối của cuộc tranh luận về ngân sách Thượng viện vào hạ tuần tháng Ba, ba Thượng nghị sĩ đã bổ sung hai điều khoản tu chính nhằm thúc đẩy chính quyền Obama khôi phục động lực của chính sách xoay trục qua châu Á.

Điều khoản sửa đổi thứ nhất do ba thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ Robert Menendez, Cory Gardner và Ben Cardin bảo trợ, kêu gọi chính quyền phát triển và công bố một chiến lược toàn diện nhằm đảm bảo quyền tự do hàng hải ở vùng Thái Bình Dương. Điều khoản này cũng cho phép Quốc hội tài trợ thêm cho công việc huấn luyện và tập trận của quân đội Mỹ và các đối tác châu Á của Mỹ.

Điểu tu chính thứ hai mà tác giả là Thượng nghị sĩ Cory Gardner, Chủ tịch mới của tiểu ban Châu Á thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, đã đề nghị nhờ một cơ quan độc lập kiểm tra những khoản chi tiêu thực sự của chính quyền cho chiến lược xoay trục, và đưa ra các khuyến nghị về việc quản lý tốt hơn các khoản ngân sách này..

Theo các nhà quan sát, Trung Quốc đang lợi dụng việc chính quyền Mỹ phải tập trung chú ý qua vùng Trung Đông để lấn lướt tại Biển Đông. Do đó, theo hãng Bloomberg, trước tình hình Chính quyền Obama biểu lộ những phản ứng yếu ớt, Quốc hội – cũng như Bộ Quốc phòng Mỹ đã phải thục giục là cần phải có phản ứng ngay trước khi tình hình trở nên quá muộn, tức là Bắc Kinh hoàn tất việc thâu tóm Biển Đông.