Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi trả lời báo chí tại Tokyo, Nhật Bản ngày 25 tháng 11 năm 2025. AFP - STR -Anh Vũ
Một tháng sau khi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản, bà Sanae Takaichi bắt tay vào công việc với cường độ cao và tham vọng lớn. Chính phủ của bà duy trì mức tín nhiệm đặc biệt cao, nhưng sau không khí lạc quan của những ngày đầu cầm quyền đã xuất hiện một loạt thách thức : khủng hoảng ngoại giao với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Đài Loan, môi trường địa chính trị ngày càng bất ổn, và bài toán phục hồi kinh tế kéo dài nhiều năm nay của Nhật Bản.
<!>
Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi trả lời báo chí tại Tokyo, Nhật Bản ngày 25 tháng 11 năm 2025. AFP - STR
Anh Vũ
Trong bối cảnh ấy, câu hỏi đặt ra là liệu phong cách lãnh đạo theo kiểu « người đàn bà thép » mà bà Takaichi theo đuổi có đủ sức dẫn dắt Nhật Bản vượt qua giai đoạn đầy biến động khó khăn hiện nay hay không ?
Ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ của bà Takaichi, mối quan hệ vốn mong manh giữa Tokyo và Bắc Kinh rơi vào vòng xoáy căng thẳng. Tuyên bố của bà rằng Tokyo có thể “hành động” nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan đã dẫn tới phản ứng giận dữ từ Bắc Kinh. Trung Quốc ngay lập tức khuyến cáo công dân tránh đi du lịch Nhật Bản. Báo chí Nhật cho biết Bắc Kinh cũng cân nhắc tái áp đặt lệnh cấm hải sản, một đòn trả đũa kinh tế từng được sử dụng trong các thời điểm căng thẳng trước đây giữa hai nước.
Các chuyên gia cảnh báo, Trung Quốc có nhiều công cụ gây sức ép với Nhật. Nhà phân tích Margarita Estevez-Abe, thuộc Đại học Syracuse (Hoa Kỳ) nhận xét, Trung Quốc nắm giữu « nhiều đòn bẩy kinh tế để trừng phạt, trong khi Tokyo chẳng có gì ».
Chuyên gia này nhận định với AFP, việc bổ nhiệm một nhân vật theo đường lối dân tộc chủ nghĩa cứng rắn như Takaichi, « là một sự lựa chọn đầy rủi ro cho quan hệ Trung-Nhật vào thời điểm nhạy cảm kinh tế đối với Nhật bản »
Với nền kinh tế Nhật phụ thuộc nặng vào thương mại và du lịch từ Trung Quốc, cuộc đối đầu đang có nguy cơ gây ra vòng xoáy bất định đầu tiên trong nhiệm kỳ Takaichi.
Nếu căng thẳng với Bắc Kinh là mặt tối, thì cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump được đánh giá là điểm sáng nhất của Takaichi trong tháng đầu tiên của nhiệm kỳ. Chuyến thăm Tokyo của Donald Trump một tuần sau khi bà nhậm chức được coi là thành công ngoại giao sớm. Đặc biệt bà được ông Trump dành cho những lời khen ngợi nồng nhiệt nhất , gọi bà Takaichi là « một trong những thủ tướng vĩ đại nhất », vào lúc hai bên thúc đẩy thỏa thuận thương mại mới. Giới phân tích nhận thấy sự tương đồng chính trị giữa Trump và Takaichi có thể giúp củng cố quan hệ an ninh Mỹ–Nhật, nhưng cũng đặt Tokyo vào vị trí « tuyến đầu » trong chiến lược kiềm chế Trung Quốc. Điều này đồng nghĩa: bất kỳ tính toán sai lầm nào cũng có thể khiến Nhật bị kéo sâu hơn vào khủng hoảng khu vực.
Phục hồi kinh tế: Mặt trận khó nhất
Dù được chú ý bởi các lập trường cứng rắn về an ninh, thử thách lớn nhất đối với Takaichi lại nằm trong nước. Tuần qua, bà thủ tướng đã công bố gói kích thích kinh tế trị giá 117 tỷ euro, bao gồm trợ cấp năng lượng và hỗ trợ cho các gia đình. Mục tiêu của bà là đảo ngược tâm lý bất mãn vì giá cả tăng, một trong những nguyên nhân khiến người tiền nhiệm Shigeru Ishiba thất bại.
Nhưng các nhà kinh tế lo ngại kế hoạch bơm tiền này có thể khiến nợ công vốn đã rất cao của Nhật tăng thêm và làm đồng yen suy yếu, làm tăng chi phí nhập khẩu nhiên liệu và tiếp tục đẩy lạm phát lên cao.
Dù một cuộc thăm dò mới đây của tờ báo Nhật Yomiuri cho thấy chính phủ Takaichi đạt 72% ủng hộ, nhưng giới chuyên gia nghi ngờ độ bền của mức tín nhiệm này. Nhà phân tích Tobias Harris thuộc văn phòng tư vấn chính trị Nhật Japan Foresight, nhậnđịnh với AFP: « Trong ngắn hạn, căng thẳng với Trung Quốc đã giúp ích cho bà, hoặc ít nhất là không gây bất lợi cho bà, nhưng một số người trong đảng cầm quyền (LDP) đang tự hỏi liệu điều này có gây bất lợi nếu (cuộc khủng hoảng) kéo dài hay không ».
Sau một tháng cầm quyền, Sanae Takaichi đã tạo dựng hình ảnh một thủ tướng cứng rắn và quyết đoán, một phong cách hiếm thấy trong chính trường Nhật Bản vốn quen với sự thận trọng. Tuy nhiên, sự quyết liệt này cũng đẩy Nhật Bản vào một loạt phép thử khó khăn có tác động không nhỏ đến tương lai chính trị của bà thủ tướng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét