Vụ kiện Biển Đông: Tòa quốc tế cho Bắc Kinh 1 tháng để phản biện

Philippines tin tưởng thắng kiện Trung Quốc về chủ quyền một số đảo trên Biển Đông.REUTERS/Erik De Castro/Files

Vòng điều trần thứ hai của Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye về vụ Philippines kiện đường lưỡi bò Trung Quốc tại Biển Đông đã kết thúc vào hôm qua, 30/11/2015 sau năm ngày nghe phái đoàn Manila trình bày luận cứ. Dù Bắc Kinh đã tẩy chay vụ kiện, và không tham gia phiên điều trần, Tòa án Trọng tài Thường trực vẫn yêu cầu Trung Quốc trả lời các cáo buộc của Philippines trong vòng một tháng.<!->

Trong một bản thông cáo, định chế này đã tóm lược các luận cứ đã được phái đoàn Philippines trình bày trong vòng điều trần lần này, đồng thời xác định rằng Manila có thể tiếp tục bổ sung tài liệu và trả lời các câu hỏi của Tòa trong phiên điều trần dự trù vào ngày 18/12 tới đây.

Riêng đối với Trung Quốc, dù nước này tẩy chay toàn bộ vụ kiện, Tòa án Trọng tài Thường trực vẫn quyết định dành cho Bắc Kinh cơ hội viết phản biện và gởi đến định chế này trước ngày 01/01/2016.

Trong bản thông cáo báo chí, Tòa án Trọng tài Thường trực ghi nhận lập luận của Philippines theo đó tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc nhân danh chủ quyền lịch sử hoàn toàn trái ngược với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.

Tòa án cũng nhắc đến việc Philippines tố Trung Quốc không làm tròn bổn phận  « ngăn  chặn công dân của mình khai thác nguồn tài nguyên mà Philippines có chủ quyền, cũng như không tôn trọng quyền đánh cá truyền thống tại bãi Scarborough ».

Bắc Kinh cũng bị Philippines tố cáo không bảo vệ môi trường biển khi sử dụng các phương pháp đánh bắt hủy diệt như dùng chất độc xyanua và chất nổ, trong khi tàu Trung Quốc trở thành mối hiểm họa trên biển.

Philippines tin trưởng vào thắng lợi

Sau năm ngày trình bày luận cứ, phản bác tất cả các luận điểm của Bắc Kinh, phía Philippines đã tỏ ý tin tưởng chắc chắn sẽ giành phần thắng khi định chế tài phán quốc tế ra phán quyết vào giữa năm tới 2016.

Trả lời hãng tin Anh Reuters, bà Abigail Valte phó phát ngôn viên của Tổng thống Philippines nhận định : « Chúng tôi đã có điều kiện trình bày tất cả các luận cứ của mình... để chứng minh ý tưởng chính trong đơn kiện là đường chín đoạn (của Trung Quốc trên Biển Đông) không có cơ sở trong luật pháp quốc tế ».

Theo người phát ngôn của phái đoàn Philippines tại La Haye, diễn tiến vụ kiện rât thuận lợi, và sau vòng điều trần vừa kết thúc, Philippines « hy vọng sẽ bảo đảm được một quyết định của tòa án trong khoảng sáu tháng tới đây ».

Đối với bà Valte, vụ kiện của Philippines không đơn thuần là về chủ quyền lãnh thổ, mà thực sự là « đứng ra bảo vệ những gì được cho là đúng trước một diễn đàn thích hợp ». Theo bào, Philippines không thể đứng lên chống lại sức mạnh quân sự khổng lồ của Trung Quốc, nhưng « điều quan trọng là có được một phán quyết về mặt pháp lý ».