.png)
1. Khởi điểm từ Thượng đỉnh Alaska và cuộc họp châu Âu của Zelenskyy- Thượng đỉnh Alaska, cũng như hàng loạt cuộc họp khẩn giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và các lãnh đạo Liên Minh Châu Âu (EU), cho thấy Châu Âu và Ukraine đang đi vào một giai đoạn khó khăn nhất kể từ khi chiến tranh toàn diện nổ ra ngày 24 thàng 2 năm 2022. Nếu như giai đoạn 2022–2023, phương Tây có sự thống nhất mạnh mẽ, lại có Mỹ đóng vai trò đầu tàu với những gói viện trợ hàng chục tỷ USD, thì đến năm 2025 tình hình đã đổi khác.
<!>
Chính quyền Trump 47 đã lựa chọn giảm mạnh viện trợ, ngừng cấp vũ khí hiện đại và gói viện trợ tài chính. Điều này buộc Âu Châu phải “ôm” gánh ngặng nhiều hơn, trong khi bản thân EU cũng chưa xây dựng đủ năng lực công nghiệp quốc phòng để thay thế Mỹ.
Trong bối cảnh đó, Ukraine rơi vào thế “tự lực cánh sinh nhiều hơn bao giờ hết”. Lợi thế duy nhất của Ukraine là tinh thần dân tộc bền bỉ, cộng với sự ủng hộ của một bộ phận Quốc Hội Mỹ, Canada và Anh. Nhưng rõ ràng, cán cân sức mạnh đang dịch chuyển, và Putin với sự hỗ trợ lạ lùng kinh ngạc của Trump 47 tin rằng thời gian đang đứng về phía Nga.
2. Trump – một chiến lược khác hẳn Reagan
Nếu Ronald Reagan thời Chiến tranh Lạnh kết hợp cứng rắn quân sự với khéo léo đối thoại, tạo nên thế ép Liên Xô đến suy kiệt, thì Donald Trump lại chọn một con đường khác: hạn chế can dự, giảm chi phí, hướng đến “thương lượng nhanh” là nghề kinh doanh địa ốc của Trunp.
* Reagan nhìn thấy giá trị chiến lược của việc duy trì uy tín toàn cầu, còn Trump coi đó là “gánh nặng” cho cử tri Mỹ.
* Reagan đẩy mạnh chạy đua vũ trang để làm Liên Xô kiệt quệ, còn Trump lại muốn cắt viện trợ để tiết kiệm, bất kể Ukraine hay đồng minh NATO phải chịu thiệt hại.
* Reagan duy trì đồng minh, còn Trump liên tục gây sức ép với NATO và EU, làm họ nghi ngờ về vai trò lãnh đạo của Mỹ.
Chính sự khác biệt này khiến nhiều nhà phân tích gọi Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên “ngả hẳn về phía Nga nhiều hơn phía đồng minh Châu Âu” kể từ năm 1945. kết thúc thế chiến II và khởi đầu xhien61 tranh lạnh Loen6 Xô-Mỹ.
3. Lý do Trump “nhún nhường” Putin
Có ba yếu tố chính lý giải vì sao Trump không chọn đối đầu với Nga putin:
1. Chính trị trong nước: Trump cần ghi điểm với cử tri bằng hình ảnh “người tiết kiệm tiền cho Mỹ, chấm dứt chiến tranh xa xôi”.
2. Tính toán thương thuyết: Trump tin rằng mềm mỏng với Putin sẽ tạo điều kiện cho một “thỏa thuận đình chiến nhanh chóng” mà Trump có thể nhận hết công lao về cho Trump. Còn Ukraine và đồng Âu Châu sống chết mặc bay.
3. Hệ tư tưởng cá nhân: Trump nhiều lần phát biểu tích cực về Putin, coi Putin là lãnh đạo “thông minh, mạnh mẽ”, khác với cái nhìn truyền thống của nước Mỹ.
Nhưng nghịch lý là chính cách làm này lại khiến trump mất uy tín quốc tế, tạo ấn tượng yếu đuối trước độc tài KGB Putin. Trong khi đó, trong nội bộ Mỹ, một bộ phận nghị sĩ Cộng Hòa cũng không đồng thuận với Trump, dẫn đến tình trạng Quốc Hội tìm cách giữ viện trợ nhỏ giọt cho Ukraine, bất chấp sự phản đối của Trump.
4. Thực trạng chiến trường Ukraine đến 2025
Ukraine, sau ba năm kháng chiến, đang đối diện với một thực tế khốc liệt:
* Nga đã tăng tốc sản xuất công nghiệp quốc phòng, có thể duy trì chiến tranh ít nhất đến năm 2027.
* Nga Putin áp dụng chiến thuật mài mòn, tiến chậm nhưng chắc, dần chiếm thêm các vùng ngoại ô chiến lược. Và kỳ vọng NATO Âu Châu sẽ mệt mỏi, cia rẽ nội nộ như Orban của Hungary.
* Ukraine thiếu đạn pháo, thiếu hỏa tiễn phòng không, đặc biệt là các hệ thống do Mỹ sản xuất như Patriot, ATACMS, Storm Shadow.
Trong bối cảnh đó, Âu Châu đã gia tăng sản lượng đạn pháo 155mm, viện trợ xe tăng và huấn luyện binh sĩ cho Ukraine, nhưng không thể lấp đầy khoảng trống do Mỹ để lại. Ukraine có thể trụ thủ nhưng khó có cơ hội phản công lớn như năm 2023.
5. Châu Âu và gánh nặng bất đắc dĩ
Châu Âu và Anh–Canada buộc phải trở thành cột trụ chính cho Ukraine. Nhiều lãnh đạo, đặc biệt ở Đức và Ba Lan, khẳng định Châu Âu sẽ không để Ukraine sụp đổ. Nhưng ngay cả họ cũng phải thừa nhận:
* Không có Mỹ, năng lực ISR (tình báo, giám sát, trinh sát) bị hạn chế.
* Không có Mỹ, hệ thống phòng không tầm xa không đủ.
* Không có Mỹ, dòng tiền viện trợ khó đạt mức để Ukraine giữ nhịp độ chống xâm lược Nga Putin ổn định.
Điều này tạo ra một nghịch lý: Châu Âu nỗ lực hơn bao giờ hết, nhưng lại cảm thấy bị Mỹ bỏ rơi cả tinh thần lẫn vật chất. Điều đó ảnh hưởng nặng đến uy tín toàn cầu của Mỹ Trump, và làm các đồng minh của Mỹ trong khối NATO chao đảo.
6. Viễn cảnh từ nay đến giữa kỳ 2026
Nếu Tổng Thống Donald J. Trump giữ nguyên chiến lược hiện nay, các kịch bản có thể xảy ra là:
Kịch bản 1: Đình chiến dưới sức ép
Mỹ và một số nước Châu Âu thúc ép Ukraine ngồi vào bàn đàm phán, chấp nhận một thỏa thuận tạm ngừng bắn có lợi cho nga. Putin được hưởng lợi vì giữ được phần lãnh thổ đã chiếm, đồng thời có thêm thời gian tái vũ trang. Ukraine mất chủ quyền ở một số vùng, nhưng được hứa hẹn “đảm bảo an ninh” mơ hồ theo kiểu các cường quốc hứa nhăng hứa cuội cho xong chuyện như Thỏa Thuận Minsk 9/2014. Đây là kịch bản có xác suất cao nhất nếu viện trợ Mỹ tiếp tục bị gián đoạn như thời Trump 47.
Kịch bản 2: Trận chiến kéo dài, Ukraine “cầm máu”
Nếu Quốc Hội Mỹ duy trì được dòng viện trợ nhỏ giọt cho Ukraine, còn Âu Châu tăng sản xuất đạn dược, Ukraine có thể tiếp tục cầm cự, không thua nhưng cũng không thắng. Đây là kịch bản “đông cứng chiến trường”, tạo ra một cuộc chiến tiêu hao nhiều năm cho Ukraine.
Kịch bản 3: Âu Châu bứt phá, Mỹ quay lại
Nếu Âu Châu đột ngột nâng tốc độ công nghiệp quốc phòng lên mức cao và Quốc Hội Mỹ ép được Bạch ốc thông qua gói viện trợ lớn, Ukraine có thể đảo ngược cục diện, nhưng khả năng này thấp vì đòi hỏi sự đồng thuận chính trị lớn mà hiện nay lưỡng viên Quốc Hội của đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ chỉ chênh lệch nhau vài phiếu. khó lòng có được con số 67 nghị sỹ để ứng phó với Bạch Ốc. Nhưng khó không đồng nghĩa với không thể nếu Bạch Ốc tiếp tục phạm những sai lầm lớn.
7. Tác động đến chính trị Mỹ và Quốc Hội 2026
Điểm đáng lưu ý là chính sách hiện tại của Trump không được toàn dân Mỹ ủng hộ tuyệt đối như Bầu Cử 2024. Thăm dò cho thấy vẫn có đa số cử tri tin rằng Ukraine cần được giúp đỡ để chống lại Nga Putin xâm lược. Trong khi đó, nhiều nghị sĩ dân biểu Cộng Hòa ở cả Thượng Viện và Hạ Viện đã bất chấp áp lực của Trump để bỏ phiếu thông qua những gói viện trợ cho Ukraine mà Bạch Ốc thấy không hài lòng.
Điều này mở ra khả năng: đến bầu cử giữa kỳ 2026, nếu Cộng Hòa mất một hoặc cả hai viện quốc hội, cán cân quyền lực sẽ thay đổi. Khi đó, Tổng Thống Donald Trump sẽ khó đơn phương áp đặt đường lối đối ngoại cá nhân phe đảng, và chính sách viện trợ cho Ukraine có thể được khôi phục nhiều hơn.
8. Nga và “chiến lược chờ thời”
KGB Putin hiểu rõ sự chia rẽ trong chính trị Mỹ chính là cơ hội bằng vàng lớn nhất cho Nga. Bằng cách duy trì chiến tranh ở cường độ vừa phải, không để leo thang thành xung đột trực tiếp với NATO Âu Châu, Nga Putin có thể chờ đợi đến khi Phương Tây mệt mỏi hoặc thay đổi chính phủ. Nếu Trump tiếp tục mềm mỏng nhún ngường với Putin, Nga sẽ tận dụng cơ hội đó để củng cố vùng chiếm đóng của Ukraine, chuẩn bị cho một thế “đông cứng có lợi” cho Nga Putin trong cuộc xâm lược Ukraine.
9. Tương lai của Ukraine và Châu Âu
Ukraine chắc chắn sẽ không đầu hàng – vì cuộc chiến này đã trở thành cuộc chiến sinh tử cho sự tồn tại quốc gia. Tuy nhiên, việc Ukraine có giữ được toàn vẹn lãnh thổ hay không phụ thuộc nhiều vào:
* Ý chí và năng lực viện trợ của Âu Châu.
* Lập trường của Quốc hội Mỹ sau Bầu Cử Giữa Kỳ 2026.
* Khả năng Ukraine duy trì tinh thần kháng chiến trong xã hội đã quá mệt mỏi vì chiến tranh.
Châu Âu, về phần mình, đang đứng trước bước ngoặt: hoặc là tăng tốc xây dựng năng lực tự chủ quốc phòng, hoặc là tiếp tục phụ thuộc Mỹ và phải chấp nhận những bất định bất thường nếu Mỹ (Trump) “thay đổi ý chí bênh chống”. Đây chính là phép thử lớn nhất cho Âu Châu kể từ sau Chiến tranh Lạnh (1945-2025).
Nhưng tới đường cùng, Mỹ (Trump) bỏ rơi Âu Châu mà Âu Châu vẫn cố gắng hết sức chịu đựng và sống còn được, không cần phải phụ thuộc vào Mỹ (Trump) như hiện nay và quá khứ nữa. Thì lúc đó thế giới sẽ chia thành bốn khối Cường Quốc Mỹ-Âu Châu-Nga-Trung Cộng. Và Mỹ (Trump) sẽ không còn là cường quốc đứng đầu thế giới Tự Do cứu khốn phò nguy nữa vì đã bỏ rơi đồng tàn nhẫn! Đó là cái lợi nhất thời của cá nhân Trump 47, của gia đình Tump, của đảng Cộng Hòa Trump hiên nay đang nắm trong tay cả ba ngành Hành Pháp (Bạch Ốc) –Lập Pháp (Quốc Hội)-Tư Pháp (Tòa Án và cả Tối Cao Pháp Viện). Nhưng nó sẽ là cái di hại lâu dài cho Nước Mỹ của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ 1776, của thế giới tự do và của cả nhân loại nữa.
Tóm lại:
Bức tranh chiến sự toàn cầu hiện nay cho thấy sự chuyển dịch quyền lực và trách nhiệm trong liên minh Phương Tây. Mỹ dưới thời Trump chọn con đường rút lui, tạo khoảng trống mà Âu Châu chưa sẵn sàng lấp đầy. Nga Putin được Trump hà hơi tiếp sức sẽ tận dụng khoảng trống đó để củng cố lợi thế. Ukraine kiên cường bất khuất không chấp nhận đổ đất lấy hòa đàm do Trump-Putin ép buộc. Nhưng đang càng ngày càng kiệt sức vì phải miễn cưỡng chống lại sức mạnh xâm lược của Nga Putin gấp 30 lần sức cầm cự của Ukraine.
Vì thế, từ nay đến bầu cử giữa kỳ 2026, có ba biến số quyết định:
1. Quốc hội Mỹ có tiếp tục giữ được viện trợ nữa cho Ukraine hay không là hoàn toàn do cử tri Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ quyết định.
2. Âu Châu trong nhất thời có tăng tốc công nghiệp quốc phòng kịp để thay thế Mỹ Trump hay không.
3. Nội bộ Nga Putin có giữ được sự ổn định chính trị – xã hội hay không.
Nếu cả ba biến số này đều bất lợi, nhiều khả năng Ukraine phải chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn dưới sức ép của Trump 47, trong khi Nga Putin có thời gian chuẩn bị cho cuộc chiến dài hạn. Nhưng nếu Âu Châu và Quốc Hội Mỹ kịp thời điều chỉnh, bức tranh có thể khác. Ukraine anh dũng kiên cường rất xứng đáng cho thế giới ngưỡng phục và nhớ ơn vì đã lột mặt nạ “đế chế tội ác Liên Xô ngày xưa và Nga Putin ngày nay “chỉ là con cọp giấy” như Mao Trạch Đông ngày xưa đã từng gọi “đế quốc Mỹ chỉ là con hổ giấy”!
Nói cách khác, tương lai của Ukraine và an ninh châu Âu không chỉ nằm trên chiến trường Donetsk hay Kharkiv vị Nga Putin xâm lược hay cả những vùng Nga Putin đang được Trump hà hơi tiếp sức để Nga Putin vững tâm cố xâm lược Ukraine thêm nhiều nhơn nữa, mà còn nằm ngay trong nghị trường Washington DC,. Của Trump 47 và Brussels (EU) có thuận thảo với nhau, hay Trump 47 vẫn coi Brussels Âu Châu khinh bạc như kẻ thù. Và vẫn nhân Nga Putin là bạn đáng tin cậy hơn cả các Bản Tin của các cơ quan an ninh tình báo của nước Mỹ do chính Trump đã đích thân lựa chọn người thân tín vào các chức vụ đó.
Và thêm một lần nữa, người viết ước mong Trump sẽ sớm tỉnh ngộ, Nội các của Trump sẽ sớm tỉnh ngộ, đảng Công Hòa của Trump sẽ sớm tỉnh ngộ. Trở lại vị trí con đường truyền thống của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ, là chỗ dựa vững chắc cho sự an nguy của Thế Giới Tư Do, và giữ mãi vị thế Nước Mỹ là giấc mơ của nhiều người trên thế giới, thì đó đã là “Nước Mỹ Vĩ Đại” từ trước tới nay rồi! Không cần phải làm MAGA theo kiểu cách bốc đồng cá nhân của Trump làm cho thế giới rung động, hoàng sợ, lo âu, mất hết đồng minh, đối tác kinh tế đáng tin cậy của Nước Mỹ vĩ đại nữa/-
Nguyễn Xuân Tùng
Diễn Đàn Kitô-hữu25-08-19
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét