Donald Trump tuyên bố sẽ ban hành số sắc lệnh nhiều kỷ lục ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức TT Mỹ Hai ngày trước khi chính thức trở lại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hôm 18/01/2025 hứa sẽ ban hành các sắc lệnh tổng thổng, với số lượng nhiều kỷ lục, trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ, ngay sau khi ông tuyên thệ nhậm chức vào thứ Hai 20/01. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trả lời báo giới tại Nhà Trắng, ngày 09/09/2019. AP - Andrew Harnik Thùy Dương Theo AFP, trao đổi qua điện thoại với đài NBC News, Donald Trump hôm thứ Bảy 18/01, không nêu rõ cụ thể số sắc lệnh tổng thống mà ông định ban bố, nhưng ước tính ít nhất là 100.
<!>
Về hồ sơ di dân, trong một cuộc mit-tinh, Donald Trump từng đặc biệt nhấn mạnh : « Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, tôi sẽ phát động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử hoa Kỳ ». Và hôm qua, ông khẳng định là đợt trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp, được ước tính khoảng 11 triệu người, « sẽ bắt đầu rất, rất nhanh chóng ». Ông Trump không nói rõ việc này sẽ diễn ra ở những thành phố nào, sau khi một nhân vật trong chính quyên Trump tới đây hôm thứ Sáu nói đến Chicago, thành phố theo phe Dân Chủ.
Bất chấp Hiến pháp Mỹ ghi nhận quyền nơi sinh, tức là bảo đảm cho những di dân sinh ra trên lãnh thổ Mỹ được quyền nhập quốc tịch Mỹ, trừ một số trường hợp cá biệt, vị tổng thống thứ 47 của Mỹ tuyên bố muốn chấm dứt quyền này ngay sau khi ông trở lại Nhà Trắng.
"Ông nội của Donald Trump cũng là người nhập cư"
Donald Trump muốn thay đổi quy định, theo đó chỉ những ai khi sinh ra có ít nhất cha hoặc mẹ có thẻ cư trú, tức là sống hợp pháp ở Mỹ, thì mới có thể được nhập quốc tịch Mỹ. Theo ông Trump, đây là biện pháp để ngăn chặn việc nhập cư trái phép vào Mỹ. Tuy nhiên, tuyên bố của ông Trump lại vấp phải nhiều chỉ trích dữ dội, nhất là từ cộng đồng người nhập cư.
Từ Gainseville, bang Georgia, thông tín viên RFI Edward Maille hôm nay 19/01/2025 gửi về bài phóng sự, ghi nhận nỗi lo ngại của di dân :
« Trước một cửa hàng tạp hóa trong khu phố vốn dĩ có đông người gốc Mỹ La-tinh, một hiệp hội đã đặt một chiếc bàn với các tờ rơi để cung cấp thông tin cho những di dân không có giấy phép cư trú về các quyền của họ. Thông báo của Donald Trump đang bị chỉ trích gay gắt.
Joe sinh ra ở Hoa Kỳ, gia đình anh đến từ Nicaragua. Joe nói : « Nhiều người trong gia đình tôi đã đến đây vì muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn và để con cái của họ sẽ có những cơ hội giống như tôi chẳng hạn. Nhưng bây giờ thì họ biết rằng có thể sẽ mất quyền này, ngay cả tôi cũng có thể bị như vậy, điều này thật là điên rồ ».
Edgar, mặc một chiếc áo thun có mũ chùm đầu, thì lo lắng về chính sách có thể được ban hành này. Anh nhận xét : « Tôi nghĩ rằng tuyên bố của Donald Trump là một dấu hiệu của chủ nghĩa phát xít. Các sử gia đã viết về những dấu hiệu cảnh báo, và đây là một trong số các dấu hiệu đó, ngoài ra còn có sự tấn công vào giáo dục, cấm đoán một số thông tin nhất định và đối thoại với một số nhóm đối tượng ».
Trong khi đó, ông Israel bước ra khỏi cửa hàng tạp hóa với những túi hàng trên tay. Sinh ra ở Mêhicô, Israel đang trong quá trình làm thủ tục xin quốc tịch Mỹ. Anh không hiểu nổi thông báo của vị tổng thống tương lai : « Tôi thấy điều này thật điên rồ, bởi vì ông nội của ông ta (Donald Trump) đã đến Mỹ từ một nước khác cơ mà. Việc bỏ quyền quốc tịch theo nơi sinh thật là vô nghĩa ».
Nhiều chuyên gia nhận định là biện pháp này không thể được áp dụng, bởi vì sắc lệnh hành pháp của tổng thống không thể làm thay đổi Hiến pháp, trong đó ghi nhận quyền nơi sinh ».
Hôm qua, ông Trump từ Florida đã đến Washington để chuẩn bị cho lễ nhậm chức. Trong khi đó, nhiều hiệp hội bảo vệ quyền công dân và công lý xã hội đã tổ chức cuộc biểu tình mang tến « Cuộc tuần hành của nhân dân », quy tụ nhiều ngàn người tham gia, để phản đối ông Trump trong hành loạt hồ sơ, như quyền phá thai, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, quyền của di dân …
Lệnh ngừng bắn tại Gaza chính thức có hiệu lực
Bị trễ mất 3 giờ đồng hồ so với dự kiện, lệnh ngừng bắn giữa Hamas và Israel tại Gaza chính thức có hiệu lực vào sáng nay 19/01/2025 kể từ 11 giờ 30 giờ địa phương. Quân đội Israel tiếp tục oanh kích Gaza cho đến tận giờ phút chót. Phía Hamas chậm trễ công bố danh sách các con tin người Do Thái được trả tự do. Điều đó không cấm cản ngay từ sáng nay hàng ngàn người dân Palestine phải di dời chỗ ở trong 15 tháng xung đột vừa qua, đã lên đường trở về khu vực Bắc Gaza.
Ảnh chụp từ trên không cho thấy những người Palestine trở về nhà từ các trại tị nạn ở miền bắc Gaza, ngày 19/01/2025. AFP - OMAR AL-QATTAA
Thanh Hà
Theo hãng tin Pháp AFP vào lúc 9 giờ 30 sáng nay, giờ quốc tế tức 11 giờ 30 giờ địa phương ở Gaza, Qatar và Israel cùng xác nhận « Lệnh ngừng bắn tại Gaza có hiệu lực ». Chính quyền Qatar, một trong ba nhà bảo trợ cho tiến trình ngừng bắn tại Gaza trong thông cáo sáng nay cho biết, Hamas trả tự do cho 3 phụ nữ Israel, hai người mang song tịch Rumani và Anh. Trưa nay những chiếc xe tải đầu tiên chở hàng viện trợ nhân đạo đã vào được bên trong dải Gaza.
Cho đến sát giờ phải thi hành lệnh ngừng bắn, quân đội Israel rạng sáng nay vẫn tấn duy trì hỏa lực tại Gaza, làm « một chục người chết » theo số liệu của chính quyền Hamas. Về phần Nhà nước Do Thái, ngoại trưởng Gideon Saar cảnh cáo trước nguy cơ « bất ổn trong khu vực nếu như phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas tiếp tục cầm quyền ở dải Gaza ».
Bộ trưởng Israel đặc trách về an ninh quốc gia Itamar Ben Gvir, thuộc cánh cực hữu từ chức, rút lui khỏi chính phủ liên minh do thủ tướng Benjamin Netanyahu điều hành.
Các động thái nói trên cho thấy thỏa thuận đình chiến giữa Hamas và Israel rất mong manh. Đó mới là mối lo ngại hàng đầu trong mắt gia đình, thân nhân gần 100 con tin người Israel vẫn bị bắt giữa từ loạt khủng bố tấn công ngày 07/10/2023, như tường thuật của đặc phái viên RFI, Nicolas Falez từ Tel Aviv :
« Công chúng chứng kiến danh tính các con tin đang được xướng lên và những khuôn mặt rạng ngời được chiếu trên màn hình lớn. Mỗi cái tên được xướng lên lại kèm theo lời kêu gọi Archav, để đòi tự do cho họ ngay bây giờ. Trong số những người lên khán đài phát biểu, có ba phụ nữ. Trước hết là mẹ của con tin Matan Angrest, một quân nhân Israel 21 tuổi bị bắt cóc hôm 07/10/2023. Bà nói ‘hãy trả Matan lại cho tôi, hãy đưa con trai tôi thoát khỏi Địa Ngục’. Rồi bà kêu gọi thủ tướng Benjamin Netanyahu ‘hãy đưa những người lính trở về nhà, đã có quá nhiều người chết, đã có quá nhiều tang tóc’. Matan không có tên trong danh sách những con tin Israel được trả tự do trong đợt đầu của thỏa thuận ngừng bắn. Tại đây mọi người đều hồi họp lo sợ rằng lệnh hưu chiến bị phá hỏng.
Amit Sossana từng bị Hamas bắt giữ trong 55 ngày trước khi được tự do hồi tháng 11/2023 nhân lệnh ngừng bắn lần thứ nhất. Cô nói ‘khi được thả, tôi đã bỏ lại những người mình quý mến và từ khi được tự do tôi không bao giờ ngừng nghĩ về họ, khi họ hiểu được rằng chiến tranh tiếp diễn và họ không có cơ hội được trả về với gia đình. Chúng ta không thể bắt họ lại phải chứng kiến điều đó. Các con tin và thân nhân họ không thể vượt qua được cú sốc này’.
Rồi đến lượt Ofri Bibas-Lévy, bà có hai người cháu, tuổi còn thơ đang bị cầm giữ ở Gaza. Kfir và Ariel Bibas mới chỉ có 2 và 5 tuổi. Hình ảnh hai đứa bé, tóc đỏ xuất hiện trên màn hình. Bà nói nếu thỏa thuận ngừng bắn lần này đổ vỡ thì ‘chúng tôi cũng tan vỡ theo. Không chỉ gia đình chúng tôi tan vỡ mà cả đất nước này cũng sụp đổ theo’. Bà từng mong muốn viết cho cậu cháu vừa tròn hai tuổi hôm qua, để mừng thằng bé được 2 tuổi, nhưng bà không còn đủ nghị lực để cầm bút … »
Các nước vùng Baltic lo ngại trước sự trở lại của Donald Trump
Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng và những quyết định khó lường của tỷ phú Hoa Kỳ khiến các nước vùng Baltic lo ngại. An ninh tại các quốc gia nằm sát cạnh với Liên Bang Nga này phụ thuộc nhiều vào Hoa Kỳ.
Ảnh minh họa : Donald Trump trong một cuộc họp tại Capitol, Washington, Hoa Kỳ, ngày 08/01/2025. © Steve Helber / AP
Chi Phương
Từ Vilnius, thông tín viên Marielle Vitureau cho biết thêm thông tin :
Vào giữa tháng 11, tổng thống Litva Gitanas Nausėda đã điện đàm với ông Donald Trump, không lâu sau khi có kết quả bầu cử tổng thống Mỹ. Ông bảo đảm rằng Litva sẵn sàng làm việc với Hoa Kỳ, đồng thời là một trong những nước chi nhiều nhất cho quốc phòng. Tổng thống Litva cũng vừa cam kết từ năm 2026 sẽ dành đến 5 % GDP cho ngân sách quốc phòng.
Ngoại trưởng Latvia Baiba Braze, trả lời trên truyền hình, thì cho rằng ‘để không bị lo sợ bởi những tuyên bố thẳng thắn của Donald Trump thì chỉ có một biện pháp duy nhất : phải làm việc thay vì tự hỏi điều gì sẽ xảy đến’.
Bà nhấn mạnh rằng lập trường của các nước phải rõ ràng và những cam kết của chúng ta ‘phải được biết đến, rằng chúng ta đã có nhiều hành động’.
Tại các quốc gia giáp ranh với Nga, câu hỏi lớn được đặt ra là chiến tranh Ukraina sẽ chấm dứt như thế nào. Các nước vùng Baltic lo sợ rằng Matxcơva sẽ giành chiến thắng nhờ vào đạt được một thỏa thuận với Donald Trump.
Bà Alexandra de Hoop Scheffer, chủ tịch của quỹ Đức Marshall cho rằng có thể có một kịch bản khác. Bà nói 'Donald Trump, một khi quay trở lại Nhà Trắng có thể tăng hỗ trợ quân sự cho Ukraina để gây áp lực nhiều hơn đối với Vladimir Putin và buộc ông ta ngồi vào bàn đàm phán'.
Một kỷ nguyên mới được mở ra và cần phải chuẩn bị, các nghị sĩ vùng Baltic đã gia tăng các chuyến thăm sang Mỹ từ nhiều tháng qua.”
Iran công bố một căn cứ ngầm dưới biển với hàng trăm tàu được trang bị tên lửa
Chỉ 2 ngày trước khi Donald Trump chính thức nhậm chức tổng thống Mỹ, hôm 18/01/2025, Teheran đã phô trương sức mạnh quân sự, công bố một căn cứ hải quân ngầm dưới biển với hàng trăm tàu được trang bị súng máy và tên lửa, có khả năng tấn công tàu khu trục của Mỹ.
Hình ảnh được lực lượng Iran đăng tải trên mạng xã hội X, tiết lộ căn cứ hải quân ngầm. © X / Force armées iraniennes (Capture d'écran)
Thùy Dương
Theo AFP, lực lượng Hải quân của Vệ binh Cách mạng Iran hôm 18/01 công bố một cơ sở ở vùng biển phía nam đất nước, nằm ở độ sâu 500m, nơi có những đường hầm đặt cả trăm tàu tấn công được trang bị súng máy và tên lửa. Không tiết lộ địa điểm cụ thể, truyền hình Nhà nước Iran khẳng định « một số tàu » có khả năng tấn công các tàu chiến và khu trục hạm của Mỹ. Theo các hình ảnh được công bố, tướng Hossein Salami, chỉ huy Vệ binh Cách mạng Iran và tướng Alireza Tangsiri, người đứng đầu lực lượng hải quân của Vệ binh Cách mạng, đến thăm địa điểm quân sự này.
Từ Teheran, thông tín viên Siavosh Ghazi gửi về bài tường trình :
« Căn cứ này nằm ở Vịnh Ba Tư, được công bố vài ngày sau một căn cứ ngầm, nơi đặt các tên lửa có khả năng phóng tới tận Israel.
Trong những hình ảnh được truyền hình Nhà nước Iran phát đi, có thể trông thấy hàng trăm tàu nhỏ. Theo chỉ huy Hải quân của lực lượng Vệ binh Cách mạng, một số tàu nói trên có thể đạt đến tốc độ 180 km/h, đồng thời phóng tên lửa.
Chỉ huy Tangsiri tuyên bố chỉ cần 3 tàu là đủ để đánh chìm một con tàu lớn của kẻ địch. Ông cũng nói thêm rằng Teheran có các căn cứ tương tự ở Vịnh Ba Tư, nên có thể dễ dàng đối phó với các mối đe dọa.
Thông tin được công bố trong bối cảnh Israel đe dọa sẽ tấn công vào các cơ sở hạt nhân và dầu lửa của Iran ở Vịnh Ba Tư.
Một hôm trước khi tổng thống Trump trở lại nắm quyền, đây cũng là một cách để Iran cho thấy rằng bất chấp chiến tranh Gaza, mặc dù phong trào Hezbollah Liban bị triệt tiêu và chế độ Syria đã sụp đổ, nhưng Iran vẫn là một cường quốc quân sự quan trọng trong vùng ».
Hội nghị các ngoại trưởng ASEAN bàn về tranh chấp chủ quyền Biển Đông và hồ sơ Miến Điện
Ngày 19/01/2025 ngoại trưởng các nước ASEAN họp tại đảo Langkawi, Malaysia với hai chủ đề chính là Biển Đông và tìm kiếm giải pháp thoát khỏi cuộc nội chiến ở Miến Điện. Một cựu quan chức ngoại giao Malaysia được chỉ định làm đặc phái viên của khối Đông Nam Á về hồ sơ Miến Điện.
Các ngoại trưởng của khối ASEAN họp tại Langkawi, Malaysia, ngày 19/01/2025. AP - Azneal Ishak
Thanh Hà
Malaysia hiện giữ chức chủ tịch luân phiên của khối 10 nước ASEAN. Trong cương vị chủ chủ nhà, tiếp các đồng cấp sáng nay, ngoại trưởng Mohamad Hasan nhấn mạnh « đoàn kết và hội nhập kinh tế phải là những ưu tiên tuyệt đối » của khối Đông Nam Á trong bối cảnh địa chính trị hiện nay, trong cuộc đọ sức giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ở khu vực. Nhiệm kỳ thứ hai của tổng thống Donald Trump ở Mỹ cũng là một thách thức vì đang làm dấy lên nhiều câu hỏi về chính sách của Washington tại Đông Nam Á. Theo chính quyền Kuala Lumpur, ASEAN « phải là một nền tảng trung tâm để tìm kiếm những giải pháp, để tự tìm cho khối này một hướng đi ».
Hãng tin Mỹ AP lưu ý, tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông giữa nhiều thành viên ASEAN (Việt Nam, Philippines Malaysia, Brunei) và Trung Quốc, tự do lưu thông hàng hải trong vùng biển này là một hồ sơ lớn được ngoại trưởng các nước Đông Nam Á thảo luận trong cuộc họp hôm nay.
Năm 2024 đã xảy ra nhiều vụ đụng độ giữa tàu thuyền của Trung Quốc và Philippines. Tàu cá của ngư dân Việt Nam thường xuyên bị tuần duyên Trung Quốc uy hiếp … Bắc Kinh còn cho phép các đội tàu đánh cá hoạt động ở các vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia và Indonesia. Dù vậy, khối ASEAN chưa bao giờ dám công khai chỉ trích Trung Quốc, đối tác thương mại quan trọng nhất của các nước Đông Nam Á. Theo lời một nhà nghiên cứu thuộc viện quan hệ quốc tế S. Rajaratham của Singapore, ở cương vị chủ tịch luân phiên, Malaysia sẽ tiếp tục tỏ thái độ thực tiễn, kín đáo tìm thế cân bằng để « vừa bảo vệ các lợi ích kinh tế vừa để đối phó với những thách thưc về mặt an ninh ».
Về khủng hoảng tại Miến Điện từ sau cuộc đảo chính hồi 2021, đây tiếp tục là một hồ sơ lớn trong nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên ASEAN của Malaysia. AP nhắc lại từ sau cuộc đảo chính quân đội Miến Điện tiến hành vào tháng 2/2021, hàng chục ngàn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di dời chỗ ở. Các làn sóng người tị nạn Miến Điện tìm đường sang Malaysia trú thân. Kế hoạch 5 điểm của ASEAN vãn hồi ổn định cho Miến Điện đã bất thành. Các quan chức của tập đoàn Miến Điện bị cấm tham dự các cuộc họp chính thức trong khối ASEAN. Lần này, đến dự cuộc họp các ngoại trưởng Đông Nam Á ở Langkawi, tập đoàn quân sự đã gửi một đại diện cấp thấp trong bộ ngoại giao đến dự.
Ngoại trưởng Malaysia sáng nay loan báo, một cựu quan chức ngoại giao cao cấp nước này, ông Othman Hashim, được đề cử làm đặc sứ của ASEAN về Miến Điện trong thời gian Kuala Lumpur đảm nhiệm chức vụ chủ tịch luân phiên các nước Đông Nam Á.
--
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét