TIN THẾ GIỚI CẬP NHẬT :14/05/2024 - Duke Nguyễn

Ngoại trưởng Mỹ bất ngờ đến Ukraina trong lúc Nga huy động 30.000 quân tấn công Kharkiv Chiến dịch của Nga tấn công vùng Kharkiv, đông bắc Ukraina, bước sang ngày thứ tư. Hôm qua, 13/05/2024, ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken bất ngờ đến Kiev để chuyển đến chính quyền Ukraina ‘‘một tín hiệu hậu thuẫn mạnh mẽ’’ từ Washington, trong khi Ukraina đang ở vào một trong những thời điểm ‘‘khó khăn nhất kể từ năm 2022’’. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đến Kiev, Ukraina, ngày 14/05/2024. © Brendan Smialowski / Reuters Trọng Thành

<!>

Theo AFP, phát biểu với báo giới trên chuyến tàu đêm, từ Ba Lan, đưa ngoại trưởng Blinken đến Kiev, một quan chức cao cấp Mỹ nhận định: ‘‘Chuyến đi này trước hết có mục tiêu chuyển một tín hiệu mạnh để trấn an người Ukraina hiện đang trong một tình thế rất khó khăn, do chiến sự gia tăng về cường độ tại mặt trận phía đông, nhưng đồng thời do Nga đang chuyển sang tấn công vào các khu vực biên giới vùng Kharkiv’’.

Sự chậm trễ của Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ Ukraina đang gây lo ngại tại Kiev. Gói viện trợ 61 tỉ đô la chỉ được thông qua vào tháng 4/2024, sau 6 tháng bế tắc tại Hạ Viện. Chuyến công du Kiev trước đó của ông Blinken là vào tháng 9/2023.

Đặc phái viên Stéphane Siohan có mặt tại Kharkiv cho biết diễn biến chiến sự tại chỗ :

‘‘Ngoại trưởng Blinken công du Ukraina trong lúc đang bắt đầu một giai đoạn chiến tranh mới hết sức hỗn loạn, một biến chuyển chưa từng có kể từ năm 2022. Tại khu vực phía bắc Kharkiv này, tất cả đều biến động khó lường. Người ta không biết rõ đâu thực sự là chiến tuyến, trước khi có mặt tại chỗ. Mọi sự đều có thể xảy ra tại một khu vực có chiều rộng từ 10 đến 20 km, với sự hiện diện của các nhóm trinh sát, các cuộc oanh kích bất ngờ của không quân cùng các drone FPV mang thuốc nổ, có thể tấn công bất cứ phương tiện di chuyển nào.

Tình hình biến chuyển rất khó lường này ắt sẽ là chủ đề thảo luận giữa ngoại trưởng Antony Blinken và tổng thống Volodymyr Zelensky. Bởi trước đợt tấn công này, từ một năm rưỡi nay, khu vực phía bắc vùng Kharkiv đã tương đối yên tĩnh, nhưng kể từ giờ, thành phố lớn thứ hai của Ukraina đang phải liên tục đối mặt với nguy cơ bị tấn công.

Triển vọng sắp tới phụ thuộc vào khả năng kháng cự của quân đội Ukraina. Chúng ta biết hiện tại có khoảng 30.000 quân Nga đang tham chiến trên bộ tại vùng Kharkiv. Tuy nhiên, kịch bản có nhiều khả năng xảy ra nhất là việc thị xã Vovtchansk rơi vào tay Nga. Quân Nga sẽ lấn dần từng bước một. Pháo binh sẽ được điều đến khu vực cách thành phố Kharkiv khoảng từ 20 đến 30 km. Quân Nga chắc chắn sẽ không đưa bộ binh tấn công thành phố, vì địa bàn này quá lớn. Tuy nhiên suốt mùa xuân và mùa hè này, thành phố Kharkiv sẽ phải lãnh nhận hàng ngàn đạn pháo’’.

Tấn công Rafah, Israel đẩy quan hệ ngoại giao với Ai Cập đến bờ vực thẳm

Sáng sớm nay, 13/05/2024, Israel thực hiện hàng loạt các cuộc không kích vào phía bắc dải Gaza đồng thời đẩy mạnh tiến công vào thành phố Rafah, biên giới phía nam với Ai Cập. Động thái này của Nhà nước Do Thái đã khiến quan hệ giữa Israel và Ai Cập ngày càng trở nên căng thẳng.

Khói bốc lên từ dải Gaza, gần bức tường ngăn cách giữa Ai Cập và Rafah, sau các cuộc tấn công của Israel, ngày 07/05/2024. AP - Ramez Habboub

Minh Phương

Ai Cập đang xem xét hạ cấp quan hệ ngoại giao với Israel. Cụ thể, theo báo Mỹ The Wall Street Journal, chính quyền Cairo đang tính đến việc triệu hồi đại sứ Ai Cập tại Israel. Đồng thời, Ai Cập từ chối phối hợp với Israel trong việc đưa hàng viện trợ vào Gaza và hủy bỏ các cuộc đối thoại quân sự giữa hai nước.

Từ thủ đô Cairo, thông tín viên RFI Alexandre Buccianti cho biết thêm thông tin :

“Căng thẳng giữa hai nước đã được phơi bày ra ánh sáng khi quân đội Israel chiếm cửa khẩu Rafah bên phía Palestine. Sự căng thẳng sau đó đã chuyển thành nỗi tức giận khi quân đội Israel treo cờ Nhà nước Do Thái tại cửa khẩu. Ai Cập coi đây là một hành động khiêu khích.

Trên mặt trận ngoại giao, Ai Cập phối hợp cùng Nam Phi trong một vụ kiện mới nhắm vào Israel trước Tòa án Công lý Quốc tế vì “vi phạm công ước chống diệt chủng ở Gaza”. Trước khi Israel đóng các cửa khẩu Rafah và Kerem Shalom, mỗi ngày có hơn 300 xe tải viện trợ nhân đạo vào Gaza. Dư luận Ai Cập cũng trở nên phẫn nộ. Trên mạng xã hội, người dân nước này đang kêu gọi cắt đứt quan hệ ngoại giao, hủy bỏ hiệp ước hòa bình ký với Israel và đôi khi thậm chí là thực hiện các hành động vũ trang chống lại Israel.”

Trung Quốc phát hành 138 tỷ đô la trái phiếu chính phủ để thúc đẩy kinh tế

Hôm qua, 13/05/2024, bộ Tài Chính Trung Quốc thông báo trong tuần này bắt đầu phát hành trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm nhằm hỗ trợ kinh tế. Theo giới chuyên gia, đợt phát hành này giúp bổ sung vốn cho các ngân hàng công và đầu tư cho các dự án dài hạn của chính phủ trong bối cảnh khủng hoảng địa ốc và những thất bại trong việc giải quyết nợ dài hạn ở cấp địa phương.

Ảnh minh họa đồng nhân dân tệ Trung Quốc. AP

Minh Phương

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Stéphane Lagarde cho biết cụ thể về biện pháp mới này :

“Đây là lần thứ năm Trung Quốc thực hiện chu kỳ phát hành trái phiếu chính phủ đặc biệt. Lần đầu tiên là vào năm 1998, Bắc Kinh phát hành công trái nhằm tái cấp vốn cho các ngân hàng Nhà nước; vào năm 2007 nhằm thành lập quỹ quốc gia; năm 2020 Nhà nước đã huy động một tỷ nhân dân tệ cho cuộc chiến chống đại dịch Covid; vào năm 2023 cũng là một tỷ nhân dân tệ, mà theo thông báo chính thức của Nhà nước là để ứng phó với các thảm họa thiên nhiên, nhưng trên thực tế là để vực dậy nền kinh tế đang suy thoái.

Lần này, chính phủ muốn hỗ trợ kinh tế trong một thời gian rất dài vì trái phiếu được phát hành sẽ có kỳ hạn 20, 30 và 50 năm. Theo bộ Tài Chính, công trái sẽ giúp tài trợ cho các dự án rất dài hạn "cần thiết cho quá trình hiện đại hóa nền kinh tế". Từ tháng 5 đến tháng 11 năm sau, chính phủ trung ương sẽ phát hành 300 tỷ nhân dân tệ trái phiếu kỳ hạn 20 năm, 600 tỷ nhân dân tệ trái phiếu kỳ hạn 30 năm và 100 tỷ nhân dân tệ trái phiếu kỳ hạn 50 năm.

Việc Nhà nước phát hành công trái sẽ giúp “đẩy nhanh các khoản chi ngân sách”, theo một chuyên gia kinh tế được Bloomberg trích dẫn. Đây là một cách để góp phần “duy trì tăng trưởng dương trong quý I” và tăng cơ may đạt được mục tiêu tăng trưởng 5%/ năm mà chính quyền đã đề ra.”

Hai tập đoàn pin mặt trời Trung Quốc rút khỏi một dự án công châu Âu

Hôm qua, 13/05/2024, hai tập đoàn pin mặt trời Trung Quốc thông báo rút khỏi một cuộc đấu thầu dự án xây dựng một trạm điện mặt trời tại Rumani, trị giá gần 400 triệu euro. Đối với các nước châu Âu, đây là bằng chứng cho thấy tính hiệu quả của các công cụ pháp lý mới, về các dự án công của Liên Hiệp Châu Âu (EU), cho phép bảo đảm tính ‘‘minh bạch’’ và ‘‘cạnh tranh công bằng’’.

Tấm pin mặt trời trong dây chuyền sản xuất, tại nhà máy Meyer Burger Technology AG, ở Freiberg, Đức ngày 12/03/2024. REUTERS - Annegret Hilse

Trọng Thành

Thông tín viên Pierre Bénazet tường trình từ Bruxelles :

Hai doanh nghiệp Trung Quốc Longi và Shanghai Electric rút khỏi cuộc đua giành quyền xây dựng trạm điện mặt trời Rovinari, một dự án trị giá khoảng 400 triệu euro, do các quỹ châu Âu tài trợ một phần. Quy định mới của châu Âu, có hiệu lực từ gần một năm nay, cho phép kiểm soát các bên tham gia đấu thầu đối với các dự án công có trị giá cao hơn 250 triệu euro. Trong trường hợp đó, các doanh nghiệp tham gia đấu thầu có nghĩa vụ thông báo với Ủy Ban Châu Âu, khi nhận được hơn 4 triệu tài trợ của nước ngoài.

Trong trường hợp này, Longi là một tập đoàn sản xuất tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới và Shanghai Electric là doanh nghiệp của nhà nước Trung Quốc. Đối với Ủy Ban Châu Âu, việc công ty nhận được trợ giá nước ngoài tham gia đấu thầu sẽ gây cản trở đối với thị trường. Hiện tại cuộc điều tra của châu Âu về hai doanh nghiệp Trung Quốc mới chỉ trong giai đoạn đầu, tuy nhiên kể từ giờ quy định mới của châu Âu cấm tất cả các doanh nghiệp nhận tài trợ nước ngoài tham gia đấu thầu các dự án công của châu Âu. Lĩnh vực pin mặt trời đặc biệt nhạy cảm, bởi châu Âu hiện đang nhập khẩu đến 97% tấm pin mặt trời.

Nhu cầu điện mặt trời của Liên Âu là rất lớn. Từ đây đến năm 2030, EU có kế hoạch tăng tỉ lệ điện từ các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, từ 22% hiện nay lên ít nhất 42,5%. Tuyệt đại đa số tấm pin mặt trời EU nhập khẩu đến từ Trung Quốc.

Theo trang mạng chuyên về năng lượng mới revolution-energetique.com, Trung Quốc đang dẫn đầu trong lĩnh vực điện mặt trời. Năm 2023, tại Trung Quốc, tổng cộng 216 GW công suất điện mặt trời được lắp đặt, gần gấp đôi năm 2022. Công suất điện mặt trời Trung Quốc lắp đặt chỉ riêng trong năm 2023 đã bằng 80% tổng công suất điện mặt trời của toàn châu Âu tính đến cuối 2023.

Mỹ tăng 18 tỉ đô la thuếvới hàng nhập khẩu Trung Quốc để chống ‘‘cạnh tranh bất chính’’

Nhà Trắng hôm nay, 14/05/2024, thông báo sẽ tăng thuế với hàng loạt mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, với tổng số tiền ước tính 18 tỉ đô la Mỹ, để bảo vệ các lĩnh vực chiến lược của nền công nghiệp nội địa chống ‘‘cạnh tranh bất chính’’. Bắc Kinh ngay lập tức khẳng định sẽ trả đũa.

Chiếc xe Xiaomi SU7 được trưng bày tại Hội chợ Auto China 2024, tại Bắc Kinh, ngày 28/04/2024. AP - Andy Wong

Trọng Thành

Theo AFP, các mặt hàng Trung Quốc bị tăng thuế thuộc các lĩnh vực được coi là ‘‘chiến lược’’, như chất bán dẫn, các kim loại hiếm, sản phẩm y tế, hay xe ô tô điện. Thuế ô-tô điện sẽ tăng từ 25% đến 100%, thuế hàng bán dẫn tăng từ 25% lên 50%...

Theo giám đốc Hội đồng kinh tế Quốc gia, trực thuộc phủ tổng thống Mỹ, bà Lael Brainard, việc tăng thuế này là nhằm để ‘‘bảo vệ các doanh nghiệp và người lao động Mỹ’’ chống lại cạnh tranh ‘‘bất chính’’ từ Trung Quốc, như trợ giá, cưỡng ép doanh nghiệp nước ngoài chuyển giao công nghệ, ‘‘mà Trung Quốc có khả năng sản xuất gấp hai lần rưỡi số lượng tấm pin mặt trời so với nhu cầu thế giới trong thời gian trước mắt’’.

Hôm qua, bộ trưởng Tài Chính Mỹ, Janet Yellen, nhấn mạnh đến việc Nhà Trắng cần có biện pháp để bảo vệ ‘‘tác động tích cực của đạo luật IRA (tức đạo luật hỗ trợ nền kinh tế xanh được thông qua cách nay một năm), để hỗ trợ các nền công nghiệp trong lĩnh vực này’’. Chính phủ Mỹ đã đầu tư hơn 860 tỉ đô la, thông qua đạo luật IRA, nhằm thúc đẩy sản xuất xe ô tô điện ắc quy cũng như tấm pin mặt trời hay điện gió tại Mỹ.

Hôm nay, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Uông Văn Bân (Wang Wenbin) tuyên bố "phản đối mọi hành động tăng thuế đơn phương vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và sẽ có mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp".