Sự lạ lùng của Vinfast - Trần Thị Lan Anh

Người Việt trong nước, đặc biệt là cô CEO của hãng xe Vinfast, rất là hãnh diện vì công ty cô là công ty Việt Nam đầu tiên (?) được xuất hiện trên thị trường chứng khoán của Mỹ. Trong ngày đầu tiên trình làng chứng khoán của hãng xe Vinfast với ký hiệu là VFS thì giá đưa ra là 10 đô nhưng trong ngày đầu tiên thì giá gia tăng lên đến 37 đô. Hãnh diện quá chừng. Một công ty đem xe qua Mỹ với số lượng là 3 ngàn xe mà chỉ bán được 128 xe tính đến tháng 5 năm 2023. Thành tích công ty trong mấy năm qua thua lỗ chứ không có lời. Vậy mà thị trường chứng khoán tại Mỹ làm cho giá trị của công ty này hơn những công ty lâu đời như hãng GM, Ford, Volkswagen. Có lẽ đây là điểm hãnh diện của người Việt trong nước và cô CEO của hãng xe này.

<!>

Thế nhưng niềm hãnh diện đó chỉ dựa vào cảm tính mà không dựa vào con số để đánh giá trị giá của một công ty. Chính vì cái cảm tính đó để rồi mấy ngày sau, sự thật giá trị của công ty Vinfast từ từ rớt không thua gì lúc lên. Phải chăng chữ Fast mang ý nghĩa là nhanh, lẹ cho nên chứng khoán lên và xuống cũng nhanh lẹ như nhau?

Theo bản chứng khoán của Vinfast thì ngày 15 tháng 8 giá trong ngày đóng thị trường chứng khoán là 37.06 đô (giá IPO là 10 đô). Ngày 16 là 29.02 đô. Ngày 17 là 20 đô. Ngày 18 là 15.40 đô. Nhưng tuần lễ sau đó, giá của chứng khoán Vinfast lên chóng mặt với giá cao nhất là 93 đô la. Giới báo chí của Tây phương cho rằng giá trị ảo của một công ty vô danh đối với thị trường Mỹ. Và cũng theo giới truyền thông thì đa số xe Vinfast bán, được mua từ công ty xe taxi của nhóm thương mại Vingroup. Tính đến ngày 23 tháng 10, hơn hai tháng nằm trên sàn buôn bán chứng khoán của Mỹ thì giá chứng khoán của Vinfast đã tụt xuống với giá 4.80.

Cố gắng tìm hiểu chữ Vinfast mang ý nghĩa gì thì phải nói là hoàn toàn thất vọng. Ngoài những tờ báo trong nước diễn dịch chữ Vinfast mang ý nghĩa Việt Nam, Phong Cách, An Toàn, Sáng Tạo, và Tiên Phong. Nếu dựa vào những từ ngữ đó để viết tắt cho Vinfast thì phải nói là tiếng Việt ở trong nước đang ở tuyệt đỉnh xuống dốc trầm trọng. Nghĩa là Việt không ra Việt, Anh không ra Anh. Giới báo thì toàn là diễn dịch theo đơn đặt hàng của đảng hay là của công ty chứ không cần đặt câu hỏi với ý nghĩa đó thì cái tên có thực sự diễn đạt được cái ý nghĩa đó hay không?

Câu hỏi đặt ra là tại sao có sự kiện, một công ty vô danh (chẳng có bao nhiêu người Mỹ biết tên công ty này) đối với thị trường Mỹ nhưng vào để mở chứng khoán hầu kiếm tiền đầu tư từ bên ngoài, với số lượng xe bán quá nhỏ so với 3 ngàn chiếc đưa qua Mỹ, lỗ to trong mấy năm qua mà thị trường chứng khoán nhảy vọt khủng, cũng như giá trị công ty cao hơn các hãng xe lâu đời của Mỹ và Đức?

Chỉ vì số chứng khoán bán ra thị trường chẳng có là bao nhiêu. 99% ông Vượng ở Việt Nam nắm số chứng khoán của công ty. Con số 1% còn lại là 32.2 triệu. Trong ngày đầu tiên có khoảng nửa triệu chứng khoán được giao dịch. Ngày thứ hai là trên 6 triệu. Ngày thứ tư là trên 1 triệu. Ngày thứ năm là trên 2 triệu. Con số này quá nhỏ so với các công ty bán xe điện có thị trường chứng khoán đã từng xảy ra trong quá khứ. Chưa kể với con số trên 32 triệu chứng khoán dành cho bên ngoài thì con số mua bán trong tuần lễ đầu hoàn toàn chưa đạt đến 5 triệu mỗi ngày.

Công ty xe điện Rivian ra chứng khoán ngày 10 tháng 11 năm 2021 với số chứng khoán giao dịch trong ngày đầu tiên là 153 triệu. Giá được đưa ra là 78 đô và khi đóng cửa trong ngày đầu tiên là 100 đô. Giá chứng khoán của công ty này hiện nay là khoảng 20 đô.

Công ty xe điện Tesla ra chứng khoán trong năm 2010 với giá 17 đô và khi thị trường đóng cửa trong ngày đầu tiên giá lên đến 23.89. Con số chứng khoán mà công ty Tesla đưa ra thị trường trong ngày đó là 13 triệu để những nhà đầu tư có thể bỏ vào tạo vốn cho công ty. Công ty Tesla thành công lớn so với các công ty xe điện khác.

Nhìn vào số lượng chứng khoán trong ngày đầu tiên tung ra thị trường của ba công ty bên trên thì rõ ràng con số chứng khoán của Vinfast quá nhỏ. Có rất nhiều công ty xe điện ra chứng khoán nhưng rồi thất bại bởi giá cứ tiếp tục tuột dốc ngoài trừ Tesla. Vinfast đòi hạ Tesla thì rõ ràng điếc không sợ súng.

Với số lượng chứng khoán dành cho bên ngoài là 1% bởi 99% chứng khoán của Vinfast ông Vượng giữ thì rõ ràng, mục đích ra IPO của Vinfast không phải là để kêu gọi đầu tư mà là để rửa tiền thì phải. Rửa tiền bằng cách nào thì có lẽ ông Vượng sẽ nắm rõ hơn và biết lợi dụng thị trường tư bản để rửa tiền.

Là người Việt ai cũng muốn có những công ty làm ăn đàng hoàng, có trách nhiệm chứ không phải công ty làm ăn chụp giựt, nổ thật to. Kinh nghiệm Bphone của ông Quảng (nổ) là thí dụ điển hình trong ngày quảng bá Bphone rầm rộ nhưng rồi Bphone hôm nay ra sao? Vinfast của ông Vượng có lẽ cũng nằm trong trường hợp đó. Thời gian sẽ trả lời để mọi người Việt phải thức tỉnh, đừng vì cái hào quang Việt để rồi không nhìn vấn đề thật rõ và hãnh diện một cách không biết ngượng.

Câu hỏi đặt ra là có bao nhiêu công ty làm ăn đàng hoàng dưới chế độ cộng sản mà không gian dối, chụp giựt? Nếu có thì những người đó đã đi tù mà Trần Huỳnh Duy Thức là thí dụ điển hình. Những đầu óc sáng tạo sẽ không bao giờ phù hợp với tư duy của đãng (cố ý viết sai dấu cho đúng bản chất) cộng sản Việt Nam.

Nếu sự thành công của Vingroup tại Việt Nam thì sẽ có rất nhiều người bị chết, bị thiệt hại dưới bàn tay của Vingroup bởi sự tồn tại của Vingroup phải có cùng một trống, một nhịp điệu với đãng csvn thì mới sống còn. Mà đãng csvn là bạo lực, ăn ngược nói xuôi, bán nước hại dân thì Vingroup cũng có thể xếp vào cùng một loại như thế. Ông Vượng “khôn ngoan” hơn Trần Huỳnh Duy Thức cho nên ông Vượng vẫn tiếp tục phát triển Vingroup trong khi đó Trần Huỳnh Duy Thức thì đi tù.

Sự lạ lùng của Vinfast sẽ tiếp tục ở thời gian tới. Nếu Vinfast thất bại thì tiền của thiên hạ trả lại cho thiên hạ. Khác chăng thiên hạ bị mất tiền tại Việt Nam thì lại đem đổ vào tại Mỹ với nhiều văn phòng của Vinfast tại California và một hãng của Vinfast đang xây cất tại North Carolina. Sự thành công của Vinfast phần trăm rất nhỏ bởi thị trường Mỹ sự cạnh tranh không phải như ở VN. Tại VN Vinfast được công an bảo kê thì mọi chuyện đều “thành công”. Còn tại Mỹ, youtube nhận định xe Vinfast rất tệ và Vinfast không thể nào dựa vào lực lượng cảnh sát để bắt công ty Youtube tháo những hình ảnh xấu đó và bắt người “nói xấu” sản phẩm của mình.

Trần Thị Lan Anh

Tháng 10 năm 2023 (Việt lịch 4902)