Văn Hóa Người Miền Tây có gì nổi bật? - ST

Nói đến hai tiếng “miền Tây” bạn sẽ nghĩ đến điều gì đầu tiên? Hãy tìm hiểu văn hóa con người miền Tây có gì nổi bật? qua bài viết dưới đây. Là địa danh nằm ở phía Nam xa xôi của Tổ quốc, miền Tây là một vùng đất với bao quanh bởi những dòng sông phù sa màu mỡ trải dài hay là một nơi sở hữu miệt vườn hoa quả bốn mùa xanh tươi chín mọng. Dù vậy, những điều đó chỉ là một phần rất nhỏ ở nơi đây. Nếu có dịp các bạn hãy đến với mảnh đất miền Tây sông nước để cảm nhận rõ nét hơn về văn hóa con người miền Tây.

<!>

Con người Miền Tây thân thiện, trọng nghĩa khí

Người miền Tây thân thiện

Miền Tây hay gọi lục tỉnh Nam Kỳ được bao quanh bởi một vùng sông nước rộng lớn như sông Mê Kong, sông Tiền,… phù sa màu mỡ quanh năm. Chính điều kiện khí hậu thuận lợi như vậy đã ưu đãi cho mảnh đất những sản vật đặc sắc.

Khác với khí hậu khắc nghiệt miền Bắc, khí hậu ưu đãi cũng khiến con người miền Tây trở nên dễ chịu hơn. Họ thân thiện với bất cứ ai dù bạn là ai hay đến từ đâu. Họ có thể trả lời bạn tất cả những gì bạn thắc mắc và sẵn sàng hướng dẫn đi cùng bạn nếu bạn bị lạc đường. Nếu có cơ hội các bạn hãy ngồi xuồng đi những con kênh nhỏ để ngắm những rặng dừa nước hai bên kênh và nghe những người chèo thuyền kể truyện. Họ sẽ nói cho bạn về công dụng những quả dừa nước, sẽ kể cho bạn nghe mùa nước nổi họ sẽ đi đâu và làm gì, sẵn sàng nhường chiếc nón duy nhất của họ cho bạn khi trời nắng.

Con người Miền Tây không màu mè, không khoa trương, họ chỉ làm những hành động nhỏ thôi nhưng có thể khiến bạn lưu luyến không muốn rời đi. Nếu để bình chọn giọng nói địa phương nào ngọt ngào nhất, chắc chắn bạn sẽ dành một phiếu cho người miền Tây. Giọng nói người miền Tây ngọt ngào, dễ thương. Bạn sẽ băn khoăn không biết điều gì khiến người ta thích thú nghe người miền Tây nói chuyện và có thể say đắm đến vậy. Tự trả lời cho câu hỏi của mình có lẽ lí giải duy nhất bởi nơi đây bốn mùa nắng nóng, họ làm rất nhiều công việc mưu sinh trên sông nước vất vả, nên trời đất đã phú cho họ một chất giọng dễ nghe để khi họ cất tiếng nói mọi mệt nhọc của thời tiết hay công việc sẽ tan biến.

Người miền Tây trọng nghĩa khí

Trước khi trở thành mảnh đất màu mỡ trù phú như ngày nay, miền Tây đã từng chỉ là một khu rừng rậm bị bỏ hoang không ai biết tới, nơi ngự trị của thú dữ. Sau khi những những cư dân miền Trung và một số ít người miền Bắc tới đã cải tạo mảnh đất miền Tây có bộ mặt như ngày hôm nay. Bị ám ảnh bởi sự hoang vu và sự rình rập của thú dữ nên những người dân nơi đây luôn sống đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Họ luôn tự ý thức nếu họ chia rẽ thì sẽ không thể tồn tại trên mảnh đất sông nước này. Mảnh đất này đã tôi luyện cho họ tính cách hào hiệp, có thể sẵn sàng hi sinh cả tính mạng của mình để hành hiệp trượng nghĩa.

Du khách sẽ không cảm thấy lạ nếu có cơ hội ghé thăm một gia đình người miền Tây. Họ sẵn sàng chiêu đãi bạn những món gì ngon nhất mà họ có dù hoàn cảnh sống có khó khăn đến đâu. Đó chính là một phần nổi bật trong tích cách con người miền Tây sông nước – cảm nhận một lần khó lòng có thể quên.

Văn hóa miền Tây – văn minh sông nước đặc sắc

Cùng với đồng bằng sông Hồng thì đồng bằng sông Cửu Long là một trong hai nơi khởi nguồn của nền văn minh sông nước lớn nhất Việt Nam. Đây là khu vực hạ nguồn của con sông Mê Kông, một trong những con sông lớn nhất trên thế giới. Trải nghiệm du lịch sông nước miền Tây ở đây, du khách sẽ có nhiều cái nhìn mới mẻ và phong phú hơn về lối sống của con người miền Tây chủ yếu dựa trên bề mặt sông nước.

Văn minh kênh rạch, sông ngòi

Việc thu hoạch lúa của người dân diễn ra vào mùa nước nổi nên thuyền ghe vô hình đã trở thành phương tiên chính của con người miền Tây nơi đây. Để thuận tiện cho việc di chuyển bằng thuyền ghe, người dân đã đào những con kênh nhỏ thông với nhau, cũng từ đó đã hình thành một loại hình du lịch bằng thuyền ghe rất hấp dẫn khách du lịch. Chính vì thế mà khi nói về địa lí miền Tây, chúng ta hay dùng cụm từ “mạng lưới sông ngòi dày đặc” để diễn tả.

Văn minh lúa nổi, lúa trời

Đặc tính canh tác của đồng bằng sông Cửu Long là cây trồng không phải gieo cấy. Sau mỗi mùa nước nổi qua đi, đất đai nơi đây lại được bồi đắp bởi phù sa màu mỡ, chính vì sự ưu đãi đó người dân chỉ việc vãi lúa là cây lúa có thể tự phát triển sinh sôi mà không cần bất kì loại phân bón hóa học nào. Hãy một lần du lịch miền Tây để cảm nhận vẻ đẹp đất và người nơi đây.

Văn minh chợ nổi

Từ thời nhà nước Phù Nam, ở miền Tây đã bắt đầu hình thành những phiên chợ nổi như Cái Răng, Châu Đốc, Cái Bè,… Bởi vì địa hình bốn bề sông nước nên đã hình thành lối buôn bán trên sông của người dân. Lâu dần nó đã trở thành một nét đặc trưng riêng biệt của nền văn hóa con người miền Tây nơi đây.

Trang phục người miền Tây Nam Bộ

Mỗi một vùng miền sẽ có một bộ trang phục đặc trưng nổi bật của khu vực mình. Nói tới miền Tây sông nước chúng ta sẽ nhớ ngay tới một mảnh đất với những con người quanh năm sống trên sông nước với chiếc áo bà ba, quần lanh đen, chiếc khăn rằn và nón lá.

Áo bà ba Nam Bộ là loại áo không cổ, đa phần là cổ tròn , có một số áo cổ tim hoặc cổ lá trầu tùy theo sở thích của người mặc. Thân áo phía sau may bằng một mảnh vải nguyên, thân áo phía trước có hai mảnh, ở giữa là hàng cúc. Áo bà ba được may độ dài vừa chạm tới hông, vừa vặn ôm sát cơ thể. Áo bà ba may bằng vải satin nên mặc dù ôm sát nhưng cũng không gây khó chịu cho người mặc. Đối với nam giới áo bà ba ở phía trước sẽ có hai túi to, còn đối với nữ sẽ có hai túi nhỏ. Áo bà ba cũng sẽ được linh hoạt may sao cho phù hợp với thân hình của người mặc.

Kết hợp với áo bà ba là quần đen dài chấm cổ chân hoặc gót chân. Khác với trang phục các vùng miền khác sẽ có nhiều kiểu dáng quần đi với áo sao cho phù hợp, trang phục người miền Tây dù có mặc áo bà ba màu sắc, kiểu dáng thế nào vẫn kết hợp với quần đen dài. Chiếc quần đơn giản nhưng lại làm nổi bật nên vẻ đẹp chiếc áo bà ba và vẻ đẹp con người miền Tây.

Một phụ kiện không thể thiếu trong trang phục người miền Tây là chiếc khăn rằn. Khăn rằn có hai màu đen trắng, họa tiết là các ô vuông giữa hai mảng màu đen trắng với nhau. Chiếc khăn rằn đối với người miền Tây có rất nhiều công dụng. Đó là vật dụng người dân miền Tây mang theo mỗi khi đi làm để lau mồ hồi, có khi dùng để che nắng, có lúc lại dùng để đựng đồ. Đối với người dân miền Tây mà nói, chiếc khăn rằn là người bạn không thể thiếu trong cuộc sống.

Trang phục của người miền Tây đã cùng họ đi qua bao thăng trầm của thời gian. Đã cùng họ trải qua cuộc kháng chiến gian khổ bảo vệ Tổ Quốc, cùng họ tham gia lao động sản xuất xây dựng đất nước, cùng họ san sẻ những vui buồn trong cuộc sống hằng ngày. Tất cả điều đó đã tạo nên vẻ đẹp và giá trị cho bộ trang phục đặc trưng của con người miền Tây Nam Bộ.

Miền Tây – nơi 3 nền văn hóa hội tụ

Đến với miền Tây các bạn không chỉ có thể cảm nhận con người miền Tây dễ mến, đặc sản miền Tây phong phú mà còn sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về nơi giao thoa của 3 nền văn hóa, đó là văn hóa Chăm Pa, văn hóa Khơ me và văn hóa Việt Nam. Nơi đây là còn là nơi ghi dấu những vết tích của nước Phù Nam xưa.

Để tìm hiểu về nền văn hóa không có gì rõ nét hơn là tìm hiểu dấu tích về kiến trúc của nền văn hóa, mà in đậm nhất có lẽ là trong kiến trúc tâm linh như chùa, miếu. Một địa điểm có thể gợi ý cho du khách đó là chùa Vĩnh Tràng hay Vĩnh Trường – một ngôi chùa với sự giao lưu kiến trúc của các nền văn hóa nơi đây.

Trên đây là những điểm nổi bật về văn hóa và con người miền Tây.

****************************************

10 món dân dã tốn cơm của người miền Tây

Mắm kho, cá lóc nướng trui, xoài bằm, cà tím nướng, chuột chiên thuộc nhóm những món ăn thường nhật mang tính đặc sản miền Tây Nam bộ.

Mắm kho là món ăn mà gần như người miền Tây nào cũng biết. Nguyên liệu chính bao gồm mắm cá linh hoặc cá sặc, cà tím, khổ qua, mực tươi, cá lóc hoặc cá hú cùng một số gia vị khác. Món mắm kho ăn kèm rau sống các loại nhưng ngon nhất là cọng bông súng, rau dừa, bắp chuối, rau húng quế.

Mắm cá lóc chưng là món hấp dẫn kế tiếp. Món này tiết kiệm thời gian chế biến và ngon miệng khi ăn với cơm bởi vị mặn của mắm, vị cay nồng của gừng và mùi thơm của hành tím, hành lá, tiêu xay, thịt heo bằm. Chỉ cần hấp khoảng 15 phút là thành phẩm.

Xoài bằm trộn khô cá sặc hoặc cá lóc nướng luôn kích thích vị giác của những người mê món đồng quê. Nếu sợ chua, nên chọn loại xoài đã trở vàng nhưng còn giòn, gọt vỏ rồi bào thành sợi, trộn tí nước mắm tí đường, ít lá rau răm, ớt hiểm. Khô nướng xong thì xé trộn vào. Món ăn có đủ vị chua, ngọt, cay, mặn và mùi thơm lừng của khô nướng lửa than.

Cá lóc nướng trui cũng là món ăn dân dã nổi tiếng xứ Nam kỳ bởi các chế biến nhanh gọn nhưng lại giúp con cá ngọt thịt nhất và thơm nhất. Cá lóc còn sống được đâm một cây trúc từ miệng xuống tận đuôi rồi cắm thẳng đứng xuống đất, sau đó dùng rơm để đốt. Cá sau đốt trông đầy than nhưng sau khi được cạo bỏ lớp da dính than, thịt cá lại rất ngọt và thơm. Cá lóc nướng trui có thể dùng để cuốn bánh tráng, rau rừng chấm nước mắm đồng. Đây cũng là mồi ngon của dân nhậu.

Gà ta nướng mọi là ngon khó cưỡng của khách đến thăm miền Tây. Gà đang chạy trong vườn, đuổi bắt rồi cắt cổ nhổ lông. Sau khi làm sạch, chặt miếng to rồi nướng trên vỉ than hồng. Gà nướng mọi không tẩm gia vị, sau khi nướng chín vàng thơm phức, chỉ cần chấm muối ớt đã có thể gặm luôn tận xương.

Cá trê kho tộ. Món ăn thường ngày của nhiều người miền Tây từ hàng trăm năm nay. Ngoài cá trê, người miền Tây còn kho cá lóc, cá rô, cá chốt bằng nồi đất. Chỉ cần làm sạch cá, ướp tí nước màu dừa, nước mắm, đường, bột ngọt, tí mỡ heo, rồi bắc lên lò kho, trở cho đến khi cạn hết nước là bắc xuống bới cơm dùng bữa. Món cá kho giản dị nhưng lại gắn liền với ký ức của rất nhiều người.

Cà tím nướng là món ăn phụ nhưng khá quen thuộc trong mâm cơm người miền Tây nói riêng và miền Nam nói chung. Chọn trái cà to, đặt lên vỉ bếp than hồng, trở đều cho đến khi cà vàng da thì dùng đầu đũa xăm cho cà chảy nước xèo xèo chín đều trên bếp lửa. Cà nướng xong còn nóng hâm hấp thì lột vỏ trộn với mỡ hành và nước mắm tỏi ớt. Dễ làm nhưng ăn rất ngon cơm.

Canh điên điển nấu cá rô đồng - cái tên gợi nhớ miền Tây từ những ngày tháng 8 âm lịch kéo dài cho đến hết tháng Chạp. Mỗi năm cứ vào dịp này, điên điển trổ bông vàng đồng, hái về bắc nồi canh cá rô, nêm tí muối tí me, nước sôi bùng thì cho bông điên điển và mớ giá đậu xanh vào. Canh điên điển ăn với cá kho, cá chiên hay chỉ cần chén nước mắm đồng vớt cá canh ra chấm đã đủ lua cơm quên thôi.

Thịt heo ba rọi luộc cuốn dưa leo rau rừng cũng là món ăn ngon. Món ăn chế biến nhanh, thịt mang đi luộc, kèm theo mớ rau đủ loại, xấp bánh tráng, tí bún tươi và tô nước mắm pha chua ngọt là đủ khiến bụng no căng.

Chuột đồng chiên hoặc nướng là món ăn khiến một số người e ngại nhưng với người miền Tây, đặc biệt là người dân Long An, Đồng Tháp lại đặc biệt ưa thích. Chuột được bắt trên đồng ruộng, loại chuột này chỉ ăn lúa nên sạch, lột da, móc bỏ nội tạng, chặt miếng vừa ăn rồi ướp hành tỏi, nước mắm đồng, bột ngọt mang đi chiên hoặc nướng. Đĩa chuột mằn mặn thơm thơm không chỉ ăn ngon với cơm mà còn là mồi nhậu rất bén.

Sưu Tầm