TIN THẾ GIỚI CẬP NHẬT : 30/12/2022 - ĐHL

Huyền thoại bóng đá Pele qua đời, Brazil để quốc tang ba ngày

Vua bóng đá Pele tại World Cup 1970 ở Mêhicô. © 4Imagens / Getty Images Thu Hằng | Phan Minh Sau hơn một năm chống chọi với bệnh ung thư ruột già, vua bóng đá Pele đã qua đời ngày 29/12/2022, ở tuổi 81, tại bệnh viện Israelita Albert Einstein, São Paulo. Brazil tổ chức quốc tang 3 ngày. Tang lễ « cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại » sẽ diễn ra ngày 02/01/2023 tại sân vận động Urbano Caldeira. Lễ an táng sẽ được tổ chức hôm 03/01. Edson Arantes do Nascimento, nổi tiếng với tên gọi Pele, là cầu thủ huyền thoại của Brazil trong thập niên 1950-1970 và được mệnh danh là « Vua bóng đá ».

<!>

Sinh ngày 23/10/1940 trong một gia đình bình dân ở Três Corações (Minas Gerais), Pele lớn lên cùng bóng đá nhờ người bố cũng là một cầu thủ. Cùng với CLB Santos, nơi ông đầu quân năm 15 tuổi, Pele đã 11 lần vô địch Brazil, 2 lần nâng Cúp Copa Libertadores (1962, 1963). Pele cũng 2 lần giành Cúp Liên lục địa (1962, 1963) và 3 lần vô địch Thế giới (1958, 1962 và 1970). Ông còn giữ kỷ lục cầu thủ trẻ nhất giành chức vô địch thế giới năm 17 tuổi.

Ngoài bảng thành tích, Pele được yêu mến, thần tượng nhờ lối chơi bóng và nhân cách. Tiền đạo Brazil Neymar tưởng nhớ Pele, « người đã biến bóng đá thành một nghệ thuật ». Đối với tiền đạo Pháp Kylian Mbappé, « di sản của Pele sẽ không bao giờ bị quên lãng ». Tiền đạo Bồ Đào Nha Cristiano Ronaldo ca ngợi « một nguồn cảm hứng cho hàng triệu người ». Lionel Messi của Achentina và cựu cầu thủ Đức Franz Beckenbauer cầu chúc cho « Vua bóng đá » « yên nghỉ ». Liên đoàn Bóng đá Quốc tế FIFA đăng dòng chữ « Người bất tử ở mãi bên chúng ta » trên trang web để tưởng nhớ « Cầu thủ của thế kỷ XX ».

Tổng thống tân cử Brazil Lula da Silva, sẽ nhậm chức vào ngày 01/01/2023, khẳng định « sẽ không bao giờ có một số 10 như Pele ». Tổng thống mãn nhiệm Bolsonaro, người ký quốc tang 3 ngày trong Công báo, thì ca ngợi Pele là « một trong những cầu thủ lớn nhất mọi thời đại » và « ít có người Brazil nào mang tên đất nước chúng ta đi xa như vậy ». Đối với tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Pele tượng trưng cho « Lối chơi, Ông hoàng, Vĩnh cửu ».

Cảm nghĩ của người dân Brazil về Pele

Đối với người dân Brazil, huyền thoại Pele không chỉ là một cầu thủ bóng đá. Ông là một bậc thầy sân cỏ, thậm chí là một vị thần, theo tường thuật của thông tín viên Sarah Cozzolino từ Rio de Janeiro :

« Đối với người dân Brazil, nói về Pele là nói về cảm xúc. Một người đàn ông nói : « Tôi đang nổi da gà. Pele chính là bóng đá. Ông được sinh ra trước thời đại của mình. Pele không phải là một cầu thủ bóng đá thời xưa, ông là một cầu thủ của thời đại này. Pele là một vận động viên vào thời điểm mà các cầu thủ bóng đá chỉ đơn giản là những cầu thủ bóng đá. »

Rodrigo không được xem Pele thi đấu trực tiếp, nhưng cha của anh đã truyền lại niềm đam mê về Pele cho anh. Pele là cầu thủ hay nhất thế giới theo fan bóng đá này : « Bạn có thể hỏi một nhà sử học, ông ấy sẽ nói là Pele. Bạn có thể hỏi một nhà thống kê, ông ta cũng sẽ nói là Pele. Tất cả mọi người đều biết điều đó, và những người không đồng ý thì không biết gì về bóng đá. »

Thiên tài bóng đá đã giành được 3 chức vô địch World Cup với đội tuyển Brazil. Luiz đã xem tất cả các video bàn thắng đẹp nhất của thần tượng mình : « Đối với tôi, ông ấy là một vị thần, ông ấy ở đỉnh cao. Pele có thể bị vượt qua về số bàn thắng. Mbappé đã làm được điều đó với việc ghi nhiều bàn thắng hơn Pele ở cùng độ tuổi. Nhưng không ai có thể đá đẹp hơn Pele. Pele là ảo thuật gia sân cỏ. »

Nhiều thế hệ người Brazil đã bị choáng ngợp bởi vua Pele. 50 năm sau khi giã từ sân cỏ, ông vẫn là bậc thầy đối với những người đam mê bóng đá ».

Tượng đài Nữ hoàng Yekaterina II ở Odessa, Ukraina bị dỡ bỏ

Tượng Nữ hoàng Nga Yekaterina II đã bị chính quyền thành phố Odessa, Ukraina, tháo dỡ trong đêm 28, rạng sáng 29/12/2022. © OLEKSANDR GIMANOV / AFP

Phan Minh

Một cuộc cách mạng nhỏ đã diễn ra ở thành phố Odessa, Ukraina vào đêm 28, rạng sáng 29/12/2022 : tượng của Nữ hoàng Yekaterina Đệ nhị đã bị chính quyền thành phố dỡ bỏ. Kể từ khi Nga xâm lược Ukraina hồi tháng 2 vừa qua, phong trào bài Nga ở Ukraina ngày càng gia tăng.

Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan tường thuật :

« Bức tượng của Nữ hoàng YekaterinaĐệ nhị là một trong những biểu tượng của thành phố lịch sử Odessa, cùng với Cầu Thang Potemkin.

Bị xếp xó trong thời kỳ Xô Viết, bức tượng đã được dựng lên vào năm 2007, nhưng trong những năm gần đây, hình ảnh của Nữ hoàng Nga được nhìn nhận một cách tiêu cực ở Ukraina, vì bà bị coi là người chịu trách nhiệm cho việc nhà nước Cossack của Ukraina bị diệt vong và hồi thế kỷ 18 đã thuộc địa hóa khu vực phía nam Ukraina ngày nay.

Quay trở lại thời kỳ đương đại, một cuộc tham vấn ở cấp thành phố đã diễn ra ở Odessa vào mùa hè năm 2022, vài tháng sau khi Vladimir Putin tiến hành xâm lược Ukraina.

Phần lớn người dân Odessa được hỏi đã ủng hộ việc dỡ bỏ tượng đài của người sáng lập thành phố của họ vào thời kỳ đương đại. Tối hôm 28/12, một vài nhát đục và cần cẩu đã biến mong muốn của họ thành hiện thực, và bức tượng của Yekaterina Đệ nhị, cũng như tượng của tướng Nga Alexander Suvorov sẽ được đưa vào một viện bảo tàng.

Trong những tuần gần đây, làn sóng đổi tên phố đang diễn ra ở khắp Ukraina, chẳng hạn như ở Kiev, tên phố Dostoievsky và Turgenev đã bị đổi. »

Chính quyền Ukraina hôm qua 29/12 cũng thông báo rằng lực lượng an ninh ở miền Tây nước này đã lục soát 7 tu viện trực thuộc Giáo Hội Chính Thống Giáo Ukraina, bị cáo buộc là trung thành với Nga.

Nga dùng drone tấn công Kiev giữa đêm, Ukraina tiếp tục mất điện trên diện rộng

Một ngôi nhà tại Ukraina bị tên lửa Nga phá hủy. Ngày 29/12/2022, Kiev lại bị Nga oanh kích ồ ạt bằng tên lửa. REUTERS - STRINGER

Thu Hằng

Sau loạt tên lửa nhắm vào nhiều thành phố của Kiev sáng qua, 29/12/2022, Nga huy động một đội drone tấn công thủ đô Kiev giữa đêm khi người dân còn đang ngủ. Khoảng sau 2 giờ sáng, chính quyền thủ đô đăng cảnh báo một « cuộc tấn công bằng drone » đang diễn ra và kêu gọi người dân tìm nơi trú ẩn.

Theo quân đội Ukraina, được Reuters trích dẫn, toàn bộ 16 drone tự sát nhắm vào thủ đô Kiev đã bị lực lượng phòng không phá hủy. Một người dân ở Kiev cho RFI biết đã « nghe thấy tiếng hệ thống phòng không và phòng thủ mặt đất hoạt động. Các drone đã không phá được những mục tiêu, nhưng nhiều mảnh vỡ đã bay vào một số ngôi nhà ».

Thủ đô Kiev, cũng như nhiều thành phố khác, vừa mới bị khoảng 11 drone Shahed và 69 tên lửa (54 bị bắn hạ) Nga nhắm bắn chưa đầy 24 tiếng trước đó, khiến 3 người chết, 6 người bị thương. Trong buổi điểm tin tối 29/12, tổng thống Zelensky cho rằng « với mỗi cuộc tấn công bằng tên lửa như vậy, Nga chỉ càng đi vào ngõ cụt. Họ ngày càng có ít tên lửa hơn ».

Ông Zelensky lên án Nga đẩy Ukraina trong tăm tối, giá lạnh vì các vụ oanh kích gây mất điện trên diện rộng ở hầu hết khắp nước. Tình hình « đặc biệt khó khăn » ở các vùng Kiev, Vinnytsia, Lviv, Zakarpattia (phía tây), cũng như ở Odessa và Kherson (phía nam). Ngoại trưởng Kuleba lên án các vụ tấn công « man rợ rồ dại » nhắm vào « các thành phố thanh bình của Ukraina ngay trước thêm Năm mới ».

Do không giành được chiến thắng trên chiến trường, Kremlin đổi chiến lược, thường xuyên tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraina từ tháng 10. Khoảng 40% người dân Kiev không có điện ban ngày. Tại Lviv, 90% mạng lưới điện của thành phố lớn thứ hai đã bị cắt.

Trả lời RFI ngày 29/12, kiến trúc sư Andrii Shtendera cho biết máy phát điện hoạt động hết công suất :

« Hiện giờ, tiếng ồn vang khắp thành phố vì máy phát điện hoạt động ở các cửa hàng, ngân hàng, quán cà phê. Có những nơi chúng tôi có thể có Internet hoặc điện. Thành phố thường xuyên bị cắt điện trên diện rộng từ giữa tháng 11. Trong vòng hai tuần, thậm chí là một tháng, có những giai đoạn chúng tôi bị cắt điện 16 tiếng liên tục. Tôi sống ở trung tâm thành phố, trong một tòa nhà cũ không có điện, trong khi trời thực sự bắt đầu rất lạnh. Nhưng hôm nay, tình hình ổn hơn vì thời tiết như ủng hộ chúng tôi. Hiện giờ đang là 6°C và tăng lên 10°C trong ngày. Bên ngoài không còn băng nữa nên cũng dễ hơn. Hơn nữa, tôi nghĩ là chúng tôi đã quen với tình hình như vậy suốt hai tháng qua ».

Minsk thông báo đã bắn hạ một tên lửa Ukraina trên không phận Belarus

(Ảnh minh họa) - Một binh sĩ Ukraina chất tên lửa chống tăng Javelin do Mỹ cung cấp, ngày 11/02/2022, phi trường Boryspil, gần Kiev, Ukraina. AP - Efrem Lukatsky

Phan Minh

Hôm qua 29/12/2022, Belarus tuyên bố đã bắn hạ một tên lửa phòng không Ukraina trên lãnh thổ của mình.

Đây là lần đầu tiên Minsk thông báo một sự kiện như vậy kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lăng Ukraina cách đây hơn 10 tháng, cuộc chiến tranh mà trong đó Belarus vẫn được dùng làm hậu cứ cho lực lượng Nga.

Theo AFP, trong một thông cáo báo chí, bộ Quốc phòng Belarus cho biết tên lửa đã bị các hệ thống phòng không bắn hạ vào buổi sáng gần làng Gorbakha, thuộc vùng Brest, giáp với Ukraina.

Chính quyền Minsk khẳng định, theo kết quả điều tra sơ bộ, các mảnh vỡ là từ một tên lửa phòng không S-300 được phóng từ lãnh thổ Ukraina. Tổng thống Alexander Lukashenko cũng đã "ngay lập tức được thông báo về vụ việc".

Hôm qua, Belarus đã triệu đại sứ Ukraina tại Minsk lên để thông báo họ muốn "ngay lập tức tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng về vụ này, trừng phạt những người có trách nhiệm và thực hiện các biện pháp toàn diện để ngăn chặn những sự cố như vậy tái diễn trong tương lai".

Về phần mình, bộ Quốc Phòng Ukraina không loại trừ khả năng đây là một hành động khiêu khích có chủ đích của "nhà nước khủng bố Nga", đã vạch ra một lộ trình cho các tên lửa hành trình bay vào Belarus để chúng bị bắn chặn trên lãnh thổ nước này. Mặc dù vậy, Kiev cho biết sẵn sàng tiến hành một cuộc điều tra khách quan ở Ukraina về vụ việc này.

Xin nhắc lại là hồi đầu tháng 7 vừa qua, tổng thống Lukashenko cũng từng tố cáo Kiev phóng tên lửa sang lãnh thổ Belarus, nhưng không nêu một chi tiết cụ thể nào để chứng minh cho lời tố cáo đó.

Miến Điện : Aung San Suu Kyi lãnh án tổng cộng 33 năm tù

Aung San Suu Kyi tại Tòa Công Lý Quốc tế La Haye ngày 11/12/2019. Cựu lãnh đạo Miến Điện ngày 30/12/2022 đã bị tập đoàn quân sự kết án thêm 7 năm tù, nâng tổng số tù giam lên thành 33 năm. AP - Peter Dejong

Thu Hằng

Phiên tòa kéo dài 18 tháng xử nhà lãnh đạo Miến Điện bị lật đổ đã kết thúc ngày 30/12/2022. Với bản án mới 7 năm tù vì tội tham nhũng, bà Aung San Suu Kyi lãnh án tổng cộng 33 năm tù.

Theo hãng tin AFP, trích dẫn một nguồn tin tư pháp, trong phiên xử được mở ngay tại nhà tù giam giữ bà Aung Sann Suu Kyi, tòa đã tuyên án dự trên 5 cáo trạng, trong đó có tội tham nhũng, gian lận bầu cử, vi phạm bí mật Nhà nước và vi phạm các biện pháp phòng dịch Covid-19. Trong vụ thuê máy bay trực thăng cho một bộ trưởng, bà bị cáo buộc đã không tôn trọng quy định và đã gây « thất thoát cho Nhà nước ».

Sau phiên xử ngày 30/12, « mọi vụ việc đã kết thúc, không còn cáo buộc nào khác nhắm vào bà », theo nguồn tin của AFP. Như vậy là Giải Nobel Hòa bình năm 1991, hiện 77 tuổi, sẽ sống quãng đời còn lại trong trại giam.

Tập đoàn quân sự đã bỏ ngoài tai yêu cầu của Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc trả tự do ngay lập tức cho nhà lãnh đạo Aung San Suu Kyi, trong một nghị quyết mang tính lịch sử. Hôm 21/12, lần đầu tiên, sau 74 năm, Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ra được một nghị quyết yêu cầu chấm dứt bạo lực ở Miến Điện, nhờ Trung Quốc và Nga bỏ phiếu trắng.

Bà Aung San Suu Kyi bị tập đoàn quân sự bắt giam sau cuộc đảo chính ngày 01/02/2021, viện cớ phát hiện vài triệu phiếu bất thường trong cuộc bầu cử Quốc Hội cuối năm 2020. Theo các tổ chức bảo vệ nhân quyền, sau các phiên xử nhằm triệt hạ lực lượng đối lập, Miến Điện sẽ bước vào một thời kỳ bất ổn mới, với viễn cảnh tập đoàn quân sự tổ chức bầu cử năm 2023 nhằm gây dựng tính chính đáng. Hoa Kỳ đã chỉ trích kế hoạch tổ chức các cuộc bầu cử mới của tập đoàn quân sự. Ngược lại, Nga, đồng minh và là nhà cung cấp vũ khí cho chính quyền tướng Min Aung Hlaing, ủng hộ.