TIN THẾ GIỚI CẬP NHẬT :06/10/2022

Nữ văn sĩ Pháp đầu tiên đoạt giải Nobel Văn Học 2022

Nhà văn Pháp Annie Ernaux đoạt giải Nobel Văn Học 2022. Ảnh chụp ngày 23/05/2022 nhân dịp bà dự một hội thảo bên lề Liên hoan phim Cannes. AFP - JULIE SEBADELHA - Thanh Hà

Trưa ngày 06/10/2022, Viện Hàn Lâm Thụy Điển thông báo giải thưởng Nobel Văn Học 2022 về tay nhà văn Pháp, bà Annie Ernaux, 82 tuổi. Đây là lần thứ 16nền văn học Pháp có tên trên bảng vàng và Annie Ernaux là phụ nữ Pháp đầu tiên đoạt Nobel Văn Học.

<!>

Trong thông cáo, Viện Hàn Lâm Thụy Điển giải thích họ muốn vinh danh một nhà văn « can đảm và đã mổ xẻ một cách tinh tế để tìm nguyên nhân về những cách biệt, những giới hạn tập thể liên quan đến ký ức cá nhân ». Tác giả Annie Ernaux chủ yếu viết về cuộc đời của chính bà, dưới góc độ của một phụ nữ đã hòa mình với những chuyển biến trong xã hội Pháp từ sau Thế Chiến Thứ Hai. Trong thế giới đó, một người đàn bà xuất thân từ tầng lớp bình dân đã phải vượt qua nhiều rào cản của xã hội để vươn lên. Đó là những rào cản về giới tính, về văn hóa, về ngôn ngữ.

Trong khoảng 20 sáng tác, Annie Ernaux soi rọi vào những đề tài như nỗi đam mê trong tình yêu, thế lực của những tầng lớp trong xã hội. Những tác phẩm nổi tiếng của bà gồm Des Armoires Vides –Những chiếc tủ bị bỏ không, (1974), La Place-Quảng Trường (1982) hay Les Années – Năm Tháng (2008). Gần đây nhất, bà cho ra mắt độc giả cuốn Mémoire de Filles - Ký Ức của những cô con gái (2018).

Sinh năm 1940, nhà văn Ernaux từng đoạt nhiều giải thưởng quan trọng của văn đàn Pháp, như Giải Renaudot năm 1984, Giải thưởng Marguerite Yourcenar năm 2017. Annie Ernaux vừa đi vào lịch sử của văn học Pháp với tư cách là cây bút nữ đầu tiên đoạt Nobel Văn Học. Ngoài việc cầm bút, nhà văn Ernaux từng là giáo sư văn chương tại Đại Học Cergy-Pontoise, ngoại ô Paris.

Cộng đồng Chính trị Châu Âu họp phiên đầu tiên ở Praha

Praha, thủ đô Cộng hòa Séc, là nơi diễn ra hội nghị đầu tiên của Cộng đồng Chính trị châu Âu ngày 06/10/2022. © wikipedia

Phan Minh

Hôm nay, 06/10/2022, tại Praha, Cộng Hòa Séc, 44 lãnh đạo châu Âu dự phiên họp đầu tiên của Cộng đồng Chính Trị châu Âu (viết tắt theo tiếng Pháp là CPE, tiếng Anh là EPC), một sáng kiến do tổng thống Pháp Emmanuel Macron khởi xướng vào mùa xuân năm nay. Việc thành lập EPC là nhằm tạo nền tảng thúc đẩy đối thoại và hợp tác chính trị, trong đó bao gồm cả các quốc gia muốn gia nhập Liên Hiệp châu Âu (EU).

Từ Praha, đặc phái viên Anastasia Becchio cho biết thêm chi tiết :

Tăng cường an ninh và ổn định chính là một trong những mục tiêu của Cộng đồng Chính trị châu Âu vào lúc mà cuộc chiến ở Ukraina đã bước sang tháng thứ 8. Ngoài 27 quốc gia thành viên Liên Âu, có 17 quốc gia khác được mời. Trong số những vị khách được mong đợi nhất, có tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, sẽ phát biểu trực tuyến, thủ tướng Anh Liz Truss và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayip Erdogan.

Chương trình họp của 44 nước tham dự bao gồm hai chủ đề : năng lượng và khí hậu, hòa bình và an ninh. Những lo ngại này cũng sẽ nằm trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh không chính thức của Liên Âu diễn ra vào ngày mai.

Có thể giúp ích gì thêm cho Ukraina ? Làm thế nào để bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng ? Đây là câu hỏi cấp bách sau vụ nổ đường ống dẫn khí Nord Stream ở vùng biển Baltic. Một chủ đề khác mang tính thời sự hơn bao giờ hết : làm thế nào để khắc phục tình trạng giá năng lượng tăng vọt đối với các hộ gia đình và các doanh nghiệp phải thanh toán những khoản tiền điện cao. Đa số các nước đang kêu gọi áp giá trần đối với khí đốt. Ủy Ban Châu Âu cho biết sẵn sàng "xem xét" đề xuất này. Một bức thư chi tiết sẽ được gửi tới các nhà lãnh đạo Liên Âu trước hội nghị thượng đỉnh ngày mai.

Liên Âu thông qua loạt trừng phạt thứ 8 nhắm vào Nga

Ảnh minh họa: Cờ Liên Hiệp Châu Âu tại trụ sở Ủy Ban Châu Âu, Bruxelles (Bỉ), ngày 05/06/2020. REUTERS - Yves Herman

Phan Minh

Hôm qua, 05/10/2022, đại sứ của 27 quốc gia thành viên Liên Hiệp châu Âu (EU) đã thông qua các trừng phạt mới nhắm vào Nga sau khi nước này sáp nhập 4 vùng của Ukraina. Những trừng phạt này sẽ có hiệu lực ngay sau khi được đăng trên công báo của Liên Âu hôm nay.

Từ Bruxelles, thông tín viên Pierre Benazet tường trình:

Phải mất nhiều cuộc đàm phán gay go, 27 nước mới đạt được thỏa thuận về gói trừng phạt thứ tám này. Trở ngại chính trong đàm phán là việc Liên Âu muốn trừng phạt về dầu khí Nga. Qua lời thủ tướng Viktor Orban, Hungary đã cảnh báo họ không tán đồng các trừng phạt mới, nhưng cuối cùng sự dè dặt của Budapest đã nhanh chóng được dỡ bỏ. Tuy nhiên, đặc biệt vẫn có những bất đồng với Chypre, Malta và Hy Lạp. Ba nước này đã bác bỏ ý định áp giá trần đối với dầu của Nga được vận chuyển bằng tàu, vì họ sợ mất các hợp đồng vận chuyển hàng hải trước sự cạnh tranh của Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia không áp dụng các biện pháp trừng phạt của EU.

Trong các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Nga, có lệnh cấm xuất khẩu sang nước này linh kiện điện tử, phụ tùng máy bay và các hóa chất, để Nga không thể chế tạo các thiết bị quân sự công nghệ cao. Nhưng do phủ quyết của Bỉ, kim cương đã bị loại khỏi danh sách mặt hàng cấm xuất khẩu sang Nga.

Về danh sách những cá nhân bị trừng phạt, Liên Âu muốn phong tỏa tài sản của họ và tuyên bố tất cả những người đã tham gia vào các cuộc trưng cầu dân ý giả hiệu ở 4 vùng Ukraina là những người "không được hoan nghênh" trên lãnh thổ Liên Âu.

Mỹ bất bình về quyết định giảm quota dầu mỗi ngày của OPEC+

Ảnh minh họa : Logo của khối OPEC. REUTERS - DADO RUVICThu Hằng

Đại diện của 13 nước thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và 10 đồng minh đã họp tại Vienna, Thụy Sĩ, ngày 05/10/2022, sau hơn hai năm phải họp trực tuyến vì dịch Covid-19. Nhóm OPEC+ nhất trí giảm bớt sản lượng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 11. Quyết định này đã khiến Hoa Kỳ bất bình.

Đây là đợt cắt giảm mạnh nhất kể từ đầu đại dịch Covid-19 và có thể sẽ làm tăng giá dầu. Ngay sau thông báo của OPEC+, giá dầu trên thị trường vào lúc 17 giờ 20 (giờ quốc tế) đã tăng khoảng 2%, lên thành 93,43 đô la/thùng Brent Biển Bắc và 87,86 đô la/thùng WTI.

Tuy nhiên, quyết định của OPEC+ bị Hoa Kỳ coi là « hùa » theo Matxcơva và là « một sai lầm », theo người phát ngôn Nhà Trắng Karine Jean-Pierre. Tổng thống Joe Biden đã bày tỏ « thất vọng về quyết định có tầm nhìn ngắn », đồng thời thông báo sẽ tham vấn Quốc Hội Mỹ « về các công cụ và cơ chế bổ sung cho phép giảm bớt quyền kiểm soát » của nhóm các nhà sản xuất trên thị trường năng lượng.

Theo AFP, quyết định của OPEC+ sẽ giúp Nga có thêm ngân sách, trong bối cảnh lệnh cấm vận dầu lửa Nga của Liên Hiệp Châu Âu sẽ có hiệu lực từ đầu tháng 12. Do đó, theo tổng giám đốc tập đoàn TotalEnergies, phát biểu bên lề một hội thảo ở Luân Đôn, « Nga có lý do ủng hộ việc cắt giảm này, vì Matxcơva không chắc tìm được khách hàng mua dầu của họ ».

Cũng trong ngày 05/10, phía Nga đã chỉ trích các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Châu Âu, trong đó có biện pháp áp giá trần đối với dầu thô của Nga. Theo phó thủ tướng Nga Alexandre Novak, phụ trách Năng lượng, chính sách này « vi phạm các cơ chế của thị trường » và có thể « có tác động rất xấu » cho ngành công nghiệp thế giới.

Cuộc họp tiếp theo của nhóm OPEC+ dự kiến diễn ra ngày 04/12, sau đó tổ chức này có thể trở lại với nhịp độ 6 tháng họp một lần như trước đại dịch.

Quân Ukraina tiếp tục đà tiến ở miền nam, Nga sáp nhập nhà máy hạt nhân Zaporijjia

Lính Nga tuần tra bên ngoài nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia, Ukraina, ngày 01/05/2022. © Andrey Borodulin, AFP

Thu Hằng

Thêm ba ngôi làng (Novovoskressenske, Novogrygorivka và Petropavlivka) ở tỉnh Kherson, miền nam, đã được quân đội Ukraina giải phóng chỉ riêng ngày hôm qua, 05/06/2022, theo thông báo của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky. Ông khẳng định “đà tiến vẫn được duy trì”.

Ở mặt trận miền đông, thống đốc Ukraina của tỉnh Luhansk khẳng định “cuộc phản công giờ chính thức bắt đầu. Nhiều địa phương đã được giải phóng”, sau khi quân đội Ukraina chọc thủng được một tuyến phòng thủ của Nga. Trong khi đó, ở tỉnh Donetsk lân cận, Matxcơva khẳng định đã “oanh kích ồ ạt” khu vực gần thành phố Lyman (tỉnh Donetsk) vừa mới được Kiev chiếm lại, gây thiệt hại nặng nề cho quân Ukraina. Ông Dmitri Peskov, người phát ngôn của điện Kremlin, tuyên bố Matxcơva sẽ “chiếm lại” những vùng đất đã bị mất.

Trước đó, Nga đã dùng drone do Iran sản xuất để tấn công một doanh trại ở Bila Tserkva, ngoại ô thủ đô Kiev. Thông tín viên RFI Stéphane Siohan tại Kiev cho biết cụ thể :

« Hai giờ sáng qua, 12 drone tự sát đã bay trên thành phố Bila Tserkva, nơi có doanh trại quân đội, cách phía nam thủ đô Kiev 90 km. Sáu chiếc đã bị lực lượng phòng không Ukraina bắn hạ, nhưng 6 chiếc còn lại đã rơi trong khu chỉ huy của lữ đoàn cơ động 72, nằm ở trung tâm thành phố. Thiệt hại rất lớn : ít nhất 5 tòa nhà bị phá hủy, nhưng chỉ có một người lính bị thương trong vụ tấn công.

Quan sát bước đầu tại chỗ cho thấy vụ tấn công được tiến hành bằng drone do Iran sản xuất. Trên các mảnh vỡ, người ta có thể đọc được chữ « Geran-2 », tên của những chiếc drone loại Shahed-136 trong quân đội Nga.

Từ nhiều tuần qua, vài trăm chiếc drone tự sát dường như đã được cung cấp cho quân đội Nga, và đã được sử dụng ở Odessa và Mykolaiv. Những thiết bị này rất khó bị hệ thống phòng không phát hiện và giúp cho quân đội Nga tiếp tục tấn công cách xa chiến tuyến và tiết kiệm được tên lửa hành trình loại Calibre mà dường như Nga đã sử dụng hơn 60% số lượng có sẵn ».

Ngày 05/10/2022, tổng thống Nga Vladimir Putin trấn an là tình hình quân sự sẽ « ổn định » ở bốn vùng lãnh thổ Ukraina vừa bị sáp nhập, dù quân Nga chịu nhiều tổn thất và bị quân Ukraina đẩy luitrên chiến trường. Ông Putin cũng khẳng định quân đội Nga sẽ « phát triển một cách hòa bình » những vùng chiếm từ Ukraina. Cùng ngày, tổng thống Nga cũng ký sắc lệnh chiếm quyền sở hữu nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia. Trước đó, giám đốc người Ukraina của nhà máy đã bị quân Nga bắt giữ, nhưng đã được thả sau đó.

Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc Tế AIEA thông báo bắt đầu chuyến công du Kiev và Matxcơva. Theo ông Rafael Grossi, « chưa bao giờ »việc lập « một vùng an toàn quanh nhà máy » lại cấp thiết như hiện nay.

Sáng 06/10, thành phố Zaporijjia, cách nhà máy điện hạt nhân khoảng 60 km, do Ukraina kiểm soát, lại bị tấn công. Theo thống đốc tỉnh, quân Nga đã tiến hành 7 cuộc tấn công, nhắm vào « các tòa nhà cao tầng », khiến 2 người thiệt mạng và ít nhất 5 người vẫn bị kẹt trong đống đổ nát.

Trung Quốc đối mặt với làn sóng Covid-19 mới

Ảnh minh họa : Dân Bắc Kinh, Trung Quốc, đeo khẩu trang ngừa Covid-19 trong các phương tiện công cộng, ngày 28/09/2022. AFP - NOEL CELIS

Phan Minh

Hôm qua, 05/10/2022, Trung Quốc ghi nhận 1.138 ca nhiễm Covid-19 mới, con số cao nhất kể từ ngày 09/09. Riêng khu tự trị Nội Mông có 457 ca nhiễm và tại đây một số thành phố đã bị phong tỏa.

Nhằm ngăn chặn đà lây lan của virus, nhà chức trách Trung Quốc đã quyết định tạm ngưng hoạt động của nhiều tuyến đường sắt.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stéphane Lagarde cho biết thêm chi tiết :

Chưa đầy hai tuần trước khi diễn ra Đại hội Đảng lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, các cơ quan y tế đã thắt chặt hơn các biện pháp hạn chế đi lại giữa các tỉnh. Chỉ cần bị nhiễm bệnh, chứng nhận y tế trên điện thoại thông minh sẽ chuyển sang màu da cam và nếu điều đó chưa đủ, các phương tiện giao thông sẽ bị loại bỏ hoàn toàn !

Việc hủy các chuyến tàu ảnh hưởng đến tất cả các chuyến khởi hành từ Tân Cương, đúng vào lúc mà người ta gọi là « tuần lễ vàng », thời gian mà việc đi nghỉ xa nhà giống như là chơi xổ số: Du lịch đồng nghĩa với nguy cơ bị mắc kẹt tại điểm đến. Đối mặt với các biện pháp y tế, các cuộc biểu tình trong nước ngày càng gia tăng, như ngày hôm qua tại tỉnh tự trị Tây Song Bản Nạp. Người biểu tình đã gào thét khi cảnh sát mặc bộ đồ trắng và cầm súng trường tự động xông vào sân bay như những lính Stormtroopers trong bộ phim Chiến tranh giữa các vì sao. Hình ảnh những du khách tức giận vì phải qua đêm tại khách sạn bằng tiền của họ đã lan truyền khắp nơi trên mạng.

Mặt khác, có rất ít video rò rỉ từ Tân Cương, vùng vẫn được giám sát cực kỳ nghiêm ngặt. Tại đây, hiện có hơn 50 khu vực có nguy cơ nhiễm Covid. Phó chủ tịch vùng đã gởi lời « xin lỗi sâu sắc » đến các khu vực bị ảnh hưởng, bởi tình trạng thiếu bộ xét nghiệm và việc xét nghiệm không đúng cách đã khiến nhiều người bị nhiễm và dịch bệnh lây lan sang các tỉnh khác.

Đề nghị qúi thân hữu tiếp tục chích vaccine Covid 19 lần thứ tư .