Nhìn Ra Bốn Phương : Hiểu biết thêm với GS Huỳnh Chiếu Đẳng

Kính thưa quí bạn

Hôm nay cũng ngồi uống cà phê cùng các bạn nói chuyện đời thường

1. Một bằng hữu hỏi về chuyện “nói liệu”, nhân tiện Hcd kể chuyện “xác cô xác cậu” ngày xưa ở khu Hãng Xáng Mytho

2. Bằng hữu kể chuyện My tho, giải đáp câu đố. Xem ra tôi giải trật.

3. Một bằng hữu khác giải đáp bài toán hôm qua.

4. Trả lời câu đố vui tiếng Mỹ, hỏi tiếp 3 câu.

5. Anh Đạt bàn chuyện chi phí mua xe chạy điện quá cao.

HCD 18-Jul-2022

Nếu các bạn không thấy hình thì nên dọc Microsoft Word attached.

<!>

From: Nu Linchieh <linh 19 8@gmail. com>

Sent: Sunday, July 17, 2022 12:33 CH

To: huy017@juno. com

Subject: Nói liệu

Kính thăm chú Đẳng,

Gần đây những email chú gửi rất vui, nhất là những câu đố, cháu tin là rất có ích để chúng ta phải suy nghĩ tìm câu trả lời. Cám ơn chú rất nhiều.

Cháu có vài thắc mắc từ lâu, nay thấy trong QVĐ có nhiều bác sĩ, nhờ chú chuyển câu hỏi của cháu, mong có giải thích khoa-học về những việc như "nói liệu" của người lớn tuổi mà ngày xưa cháu thấy ở vùng quê. Số là có một người buôn bán ở chợ quê, bà rất bình thường nhưng hễ có ai nói khích, hay xúi gì thì bà hoảng loạn lên. Thí dụ như bà đang bưng rổ hột vịt lộn cho con bà đi bán mà có ai là lớn, "Bà Năm, đổ hết đi" thì bà bỏ tay làm rớt bể hết hột vịt, hay có người nói, "Bà Năm, chửi thằng XX đó đi, nó phá làng phá xóm lắm" Vậy là bà mở máy chửi không ngừng, lôi hết tám đời nhà "thằng XX" ra mà chửi. Cháu nghĩ là có gì trục trặc ở bà Năm, nhưng không rõ đó là tâm-lý psychology, hay tâm thần, mentality. Ở vùng quê ngày xưa hay xảy ra mấy vụ này, không biết bây giờ có còn không, nhưng thắc mắc của cháu thì vẫn chưa có câu trả lời 😊

Cháu cám ơn chú, và bác sĩ rất nhiều.

Kính chúc cô chú và gia đình luôn vui khỏe.

Thân kính

Linh Chỉ Canada

HCD: Nhờ cô nhắc tôi mới nhớ ra, lâu quá không thấy danh từ “nói liệu” trong email hay Internet. Lúc nhỏ ở làng tôi có một bà bị “liệu”. Trẻ con hay người lớn đứng sau lưng la lớn một câu ngắn làm bà giựt mình thì bà sẽ lập lại liên tục mấy tiếng đó một hồi mới dừng lại được. Sau nầy lên thành phố tôi không gặp ai nói liệu nữa. Có lẽ bịnh nầy rất hiếm.

Ngoài ra còn một bịnh nữa phổ thông hơn, vì tôi gặp thường hơn. Đó là bịnh “mắc thằng bố” còn gọi là :mắc đàng dưới” (tiếng ở vùng quê tôi). Có những người tối ngày miệng nói lãm nhãm liên tục không dừng. Ở khu chợ Little Saigon thỉnh thoảng cũng có người VN đi lang thang trước các chợ miệng nói lãm nhãm hay chưởi rủa người nào đó liên tục. Ở thôn quê người ta cho là bị “đàng dưới bắt” nên thường nhờ thầy pháp trị.

Xin post lên đây để bằng hữu nào biết thì giải đáp giúp.

Nếu thỉ thoảng các bạn thấy có một vài người Việt đứng trước chợ nơi đông người qua lại, miệng nói lớn tiếng um xùm, như là đang chuyện trò với ai đó vô hình đứng cạnh.

Họ không có “mắc thằng bố” đâu, họ đang nói chuyện bằng cell phone (qua bluetooth headphone) đó.

---------

Email hôm nay ngắn nên xin chêm vô chuyện xem lên đồng:

Khi lên Mytho, lúc tôi học Đệ Nhất cấp thì nhà ở trong khu đất Hãng Xáng. Trong khu nầy, sát bờ sông, trong đó có chừng mươi căn nhà. Tôi có thằng bạn ngang ngang tuồi là “xác cậu”.

Nó bồng em đi chơi lang thang với tôi ở bờ sông bổng nghe ba nó gọi nó về. Nó bồng em về, tôi đi theo. Khi về tới nhà, nó trả em cho người khác, rồi vén màng đỏ bước vô một cái am ánh sáng đèn dầu bóng đỏ lờ mờ, tôi vô theo. Căn phòng nhỏ âm u, trên màng treo nhiều hình vẻ trên giấy đỏ mực đen, bàn thờ góc nhà nhang khói tùm lum trông ghê rợn.

Trong phòng nhò nầy có vài ba người lớn ngồi sẳn trong đó. Thằng bạn tôi liền ngồi xếp bằng giửa phòng, ba nó lấy cái khăn vải đỏ trùm lên đều nó, xong ông gỏ chuông mỏ, một tay bắt ấn, miệng to tiếng đọc thần chú gì đó có lúc nghe ra có lúc không hiểu ổng nói tiếng nước nào. Một lúc sau đầu thằng bạn tôi đang trùm khăn vài đỏ bắt đầu quay vòng vòng. Xong nghe nó cà lăm cà lập xưng là “cậu đã về” (quên mất cậu gì) và nói cà lăm cà lập một tràng, có tiếng nghe ra, có tiếng nghe không hiểu gì. Bình thường khi đi chơi với tôi nó đâu có cà lăm.

Ba nó thông dịch lại lời “cậu” bằng tiếng Việt: Cậu bảo “Gia chủ có chuyện chi cứ hỏi”. Mấy người khách hỏi về chuyện nhà của họ… ba nó lớn tiếng lập lại, đầu nó “cà quây cà quậy” rồi “lập bà lập bập” nói nữa tiếng Việt nữa tiếng “ma rốc”. Xong ba nó thông dịch lại cho khách nghe….

Sau khi trả lời xong hết thắc mắc của khách, ba nó gỏ mỏ đánh chiêng bắt ấn to tiếng đọc thần chú, tiếng vang vang…. Nó cà quây cái đấu một hồi rồi ngồi yên. Ba nó nói với khách “cậu đi”. Xong kéo cái khăn đỏ trên đầu nó ra, nó mớ mắt, ngơ ngác, nhìn thấy tôi nó đứng dậy vén màn đi chơi với tôi tiếp.

Thỉnh thoảng tôi mới vô nhìn nó “nhập xác” coi hoài chán ngắt.

Lúc nhỏ tôi ở xóm Hãng Xáng là xóm đồng bóng chứng kiến nhiểu chuyện ít người biết… sẽ kể tiếp các bạn nghe chơi ở các email sau.

------------

From: mylan_p c@yahoo. com

Sent: Sunday, July 17, 2022 3:13 CH

To: huy017@gmail. com

Subject: Re: [quanvenduong] FW: Cau do kieu My, giai dap cau do hom qua, vai cau đo moi, chuyen vui kho dich ra tieng Viet

Thưa anh Đẳng,

Anh biết rằng ML không phải người Mỹ Tho, nhưng ML rất có cảm tình với Mỹ Tho vì ML có ông anh con bà bác ruột là giáo sư tại MT (không nhớ trường nào) và anh lập gia đình với một cô gái MT. Chị dâu của ML rất đẹp, rất dễ thương.

Hồi đó ML còn nhỏ đi với Mợ (Má) từ Đà Lạt xuống Mỹ Tho để đại diện nhà trai đi hỏi chị cho anh (hay dự đám cưới anh chị?). Lâu quá rồi không nhớ chi tiết chỉ nhớ là chị đẹp lắm và Mợ nói "Con gái Mỹ Tho đẹp như con gái Đà Lạt"...

Khi ML làm một phim phóng sự về thực vật của Miền Nam, ML đến Mỹ Tho, Cai Lậy, Vĩnh Kim, Cần Thơ, Vĩnh Long vv... thấy Miền Nam mình đẹp và trù phú vô cùng. ML đi đâu cũng được những "bà má" thương, được nghe những lời tâm sự não nề khi nguèié dân biết ML là Ngụy, không phải cán bộ tập kết về, được ăn những trái xoài ngon nhất, những trái vú sữa mọng nước ngọt ngào, những trái chôm chôm không thấy bán ngoài chợ vì loại tuyệt hảo nhưng năng suất rất thấp mà người ta chỉ trồng 1, 2 cây để nhà ăn thôi...

Đó là Miền Nam mình đó anh Đẳng!

-----------------

Còn vụ đố 3 hàng số 1 đó thì ML không hoàn toàn "nhất trí" với đáp số 12 vì:

hàng thứ I và hàng thứ II người ra câu đố không hỏi kết quả là bao nhiêu mà chỉ đưa ra con số 1 và những dấu +!

Chỉ có hàng thứ III mới hỏi là bao nhiêu nên câu trả lời theo ML chỉ là 2.

Không biết có ai lập luận như ML không?

---------------------

Còn những câu đố mẹo thì trả lời không khó.

Riêng vụ nhiều million mà không có s là sai !

MyLan

HCD: Cám ơn chị.

Miền Nam, ngày xưa, đất rộng người thưa nên tôm cá đầy đồng, cây trái gà vịt đầy vườn… nên người Nam hiếu khách. Có khách tới nhà dù chưa quen nhiều thì vẫn có bửa cơm quê thịnh soạn, không cá tôm thì gà vịt.

Về bài toán thì chị Mỹ Lan tinh mắt quá, tôi giải sai tuốt:

Giải đáp

Câu trả lời của chị là 1+1x0+1=2

Hai hàng trên kể bỏ, không ăn thua chi tới bài toán hết.

------

Giải đáp

From: TRIEU NGUYEN <tidengu en37@gmail. com>

Sent: Sunday, July 17, 2022 1:42 CH

Thầy giáo viết sai chính tả ( số nhiều millions).

From: Dong Thanh <mdth nh1@yahoo. com>

Sent: Sunday, July 17, 2022 12:19 CH

Xin trả lời:

Hai bài toán nhân và chia sai.

6Mx3M=18 ngàn tỉ(18 và 12 số 0 đi sau)

6M:3M=2

Mai Thành

HCD : Anh Thành hay quá, tôi chỉ nhìn thấy một chỗ sai là

6 million ÷ 3 million = 2 million

Kết quả phải là số 2 (không có chữ million)

6 million ÷ 3 million = 2

Anh còn nhìn thấy chỗ sai thứ hai

Là 6Mx3M=18M (đáp số 18M sai, đúng phải là = 18.000.000.000.000 )

----------------

Giải đáp: Câu đố bằng tiếng Mỹ

Trả lời: Cái trứng gà vịt.

Trả lời: Tòa nhà thư viện.

Trả lời : Con lúc lắc

-------------

From: Dat Nguyen <nguye dat@gmail. com>

Sent: Sunday, July 17, 2022 8:42 CH

To: huy017@gmail. com

Subject: Thử tính tiền xăng và tiển điện chạy xe

Thưa anh Đẳng,

Theo cách tính (rất chính xác) của anh dưới đây thì:

Nói chung, trung bình xe chạy bằng xăng (như Honda Accord hay Toyota Camry) thì tốn khoảng 6 đô tiền xăng mỗi 30 miles. Trong khi trung bình xe chạy bằng điện (như Tesla Model 3) thì tốn khoảng 1,76 đô cho mỗi 30 miles.

Tóm lại: Nếu charge điện ban đêm không vào giờ cao điểm thì giá tiển điện rẻ hơn, nói chung tốn khoảng ¼ giá tiển xăng.

Tuy nhiên, tưởng cũng nên nói thêm, giá tiền mua một chiếc Tesla Model 3 có thể cao hơn giá chiếc Honda Accord hay Toyota Camry khoảng từ 10,000 đến 20,000 đô. Và điều đáng chú ý hơn chính là: trung bình khoảng 5 năm thì phải thay bình điện, giá khoảng 150 đô cho xe Honda Accord hay Toyota Camry, và khoảng 15,000 đô (tức là khoảng 100 lần cao hơn) cho xe Tesla.

Đó là chưa kể chi phí sửa chữa và bảo trì cũng như giá tiền cho các đổ phụ tùng có thể cũng khác nhau cho hai loại xe nói trên, mặc dù xe chạy bằng điện thì không cần thay nhớt mỗi 6 tháng hay một năm.

Chúc anh nhiều sức khỏe và niềm vui.

Em Đạt

HCD: Đúng như vậy, trở ngại của xe chạy điện (EV) hiện giờ là giá sản xuất và bán ra quá cao. Dù ít tốn tiền “xăng” nhưng suy ra là người mua xe EV đã trả trước (tiền xăng và bảo trì) trong giá mua xe buổi đầu.

Nói chung ngoài tiết kiệm tiền “nhiên liệu” ra thì xe EV không tốn tiền bảo trì như xe xăng (ICE)

Đại để không thay thắng (gần như không dùng tới thắng, Tesla và nhiều xe khác thắng bằng motor), không thay nhớt, không thay nước coolant, không cần thay dầu thắng, không tốn tiển smog check, không thay timing belt… chỉ thay vỏ xe, thay cộng cao su quạt kiếng…

Cái battery (chánh) bảo đãm 8 năm hay, nhiều nhất, 150 ngàn miles. Còn cái battery 12V thì 5 năm y như xe xăng.

------------

Bây giờ chúng ta xem thử người đi xe điện nói sao về chi phí bảo trì (dĩ nhiên là ý kiến một người, không phải thống kê)

Steve Baker, Senior Software Engineer

Are there any annual maintenance upkeep costs for Tesla EVs? (mỗi năm)

Nope…not a single one. (không bảo trì chi hết)

There are a few user-replaceable parts that will eventually need replacing - just like any other car:

You’ll need to replace the windshield wiper blades - some places say that you should replace them every 6 months - but it depends a lot on the weather. I’m past 6 months and mine still look as good as new.

The tires will obviously wear out eventually - 20,000 to 40,000 miles is the usual interval according to Tesla owner’s clubs.

The cabin air filters might need replacing once in a while - also depends on the weather and such…most places say 15,000 to 30,000 miles - so maybe every one to two years.

The 12v battery (not the big main battery - I’m talking about the regular car battery) has a life of at least 5 years - just like any other car.

The brake pads should last for the life of the car - assuming you let the car do regenerative braking - but I suppose that if you drive like a maniac and turn off regen - then you might manage to wear them out sooner.

Everything else should be pretty solid for half a million miles or so.

EV’s in general are much more reliable than ICE vehicles because they have so few moving parts - and lubricants and coolants can generally be sealed for life.

Tóm tắt là tiền bảo trì không tốn nhiều so với xe xăng (ICE).

---------------------

Và dưới đây bản chiết tính chi phí trung bình tiền bảo trì một xe ICE theo một người chi biết, cũng nên lưu ý là tiền bảo trì nầy thay đổi tùy vùng, tùy hiệu xe, tùy xe mới cũ… Kể ra để so sánh, chớ các bạn đều đã biết rõ:

How much will car maintenance cost me?

That obviously depends on the type of car you drive — older cars may need more costly visits to the repair shop, while newer, safer models can run well for years with just basic upkeep. Consider that most cars will need some attention every 5,000 miles or every six months, whichever comes first. Routine maintenance can include:

(người nầy nói 6 tháng, tính ra một năm thì nhiều gấp đôi)

Oil changes: $28-$70

Tire rotation: $15-$60

Coolant flush: $50-$155

Transmission flush: $163-$242

Brake pad replacement: $200-$625

Along with these regular costs for upkeep, other common car issues can come up, like leaks, alternator replacements, issues with windows, and fuel pump replacements.

The newer the car, the less attention it will need — conversely, the older it gets the more often you’ll likely have to see your mechanic. Of course, some car makers tend to be more reliable than others, and some car brands tend to have certain mechanical issues over time.

Vể chi phí bảo trì xe xăng thì hầu hết các bạn đều biết phí tổn là bao nhiêu rồi. Bên trên chưa nói thay timing belt, thay cái quạt nước, thay bộ giây “bugi” và “bugi” (spark plug). Với xe thường như Honda, Toyta, Kia…thì tiền bảo trì nhẹ hơn so với xe Âu Châu như Mercedes, BMW, WV… đi xe Ý thì tiền bảo trì còn bạo hơn nhiều.

Ghi chú: Trên đây là ý kiến cá nhân của hai người Mỹ, không hẳn là chính xác, tuy nhiên các bạn có đã có kinh nghiện chi phí bảo trì lầu rồi nên hình dung được.

Còn một thứ chưa nói vô đây? Đó các bạn chuyện gì? Thưa đó là thời gian mang xe ra tiệm sửa, không có xe đi, chờ đợi sắp hàng đổ xăng (nơi rẻ), sáng sớm ra phải rồ xe 1 phút, trời lạnh rồ máy lâu hơn. Motor xe EV sẳn sàng lăn bánh bất cứ lúc nào, đậu đèn đỏ, stop sigth thì tắt.

Tốm tắt: Nói đi xe EV ít tốn nhiên liệu và bảo trì chỉ là “biểu kiến”, tiền tiết kiện được ở khoảng nầy đã trả trước vào tiển mua xe.

---------------

Câu đố vui mới