“Mẹ mong gả thiếp về vườn - Ăn bông bí luộc dưa hường nấu canh” - Ca dao Nam Bộ - TQĐ

 

Ca dao Nam bộ kể cũng buồn cười miền Tây lại có một bà mẹ nào đó chỉ vì một món ăn rất dân dã mà mong được gả con gái mình về xứ sở miệt vườn, sông nước? Hay có khi đây chỉ là cách nói ẩn dụ? Đó là ước mong của các bà má Việt Nam, đơn sơ làm sao! Dễ thương làm sao! Hạnh phúc và cuộc đời của con gái là một trăn trở lớn cho các bà má. Khi con gái lớn, má chỉ mong gả con được vào chốn bình yên, nơi có đủ cái ăn, đủ cái mặc. Hạnh phúc đối với những bà má xưa nay vẫn ư là bình thường như vậy. Và không ai nghĩ má chúng ta đã cường điệu, mong "gả thiếp về vườn" để chỉ được ăn món "bông bí luộc, và dưa hường nấu canh".

<!>

Bông bí ở đây là bông bí rợ hay còn gọi là bí đỏ. Trái bí rợ to, tròn hơi dẹt hai đầu và có nhiều muối cạn. Bông bí màu vàng sậm, khi nở to bằng cái chén ăn cơm. Bông bí có hai loại, bông cái và bông đực. Bông bí cái khi được thụ phấn từ bông đực sẽ dần dần kết thành trái. Bông bí đực, không cho được trái, chỉ có phấn hoa dành giúp cho bông cái kết trái mà thôi.

Cho nên khi người trồng vườn thấy dây bí kết trái vừa đủ, thì người ta phải ngắt hết đi những bông hoa đực, cho dây bí dồn chất dinh dưỡng đủ sức chỉ để nuôi trái mà thôi.

Và bông bí đực lúc này đã gần hết phấn rồi, sẽ bị cắt hết đi, nhưng không phải là bỏ đi, mà chúng được dùng làm nhiều món ăn.

Như bông bí luộc chấm cá kho, ngày nay có món bông bí xào tỏi, hoặc quý tộc hơn thì có bông bí dồn thịt, hay bông bí dồn chả thát lát, ăn với cơm ngon khó tả. Các bạn cố gắng thử ăn một lần thì biết liền và sẽ khó quên tên món bông bí đấy.

"Dưa hường nấu canh" xem như vậy không chỉ là món ăn ngon, mà canh dưa hường còn mang trong nó cái gì rất khiêm tốn, e dè, chân chất, như hồn quê, hồn người vậy.

Tính khiêm nhường, an phận của bà má Việt Nam gói gọn qua cánh bông bí, qua trái dưa hường non.

Có phải chăng bà má mong gả con gái vào một nơi nào đó, mà nơi đó con gái má có một chổ dựa vững chắc, có đủ cái ăn, dẩu không sơn hào hải vị, nhưng sẽ làm tâm hồn con gái luôn chân chất, bình dị, không phải bon chen vào cuộc sống đầy bôn ba cám dổ.

Đã từ bao lâu rồi, các bà má Việt Nam mong được gả con về vườn, có phải chỉ để được ăn món "bông bí luộc, canh dưa hường".

Hay trong một góc khuất nào đó, bà má ta mượn ca dao như muốn gởi gắm nỗi niềm sâu kín mà cuộc đời má đã đi qua .

( Sưu tầm )