Nụ Cười Sơn Cước (NS Tô Hải) - Trình bày và minh họa 4K: Trần Ngọc A.

“ Nụ Cười Sơn Cước” của NS Tô Hải (91 tuổi,1927- 2018) là một nhạc phẩm tiền chiến, sáng tác trước năm 1945 tại rừng Việt Bắc. Đây là một ca khúc thuần túy tình cảm lãng mạn (Amour Platonique) của một thanh niên khi qua bản làng của người thiểu số và yêu một cô gái sắc tộc có nụ cười xinh đẹp làm xao xuyến tâm hồn. Nhạc phẩm này được ưa chuộng và nổi tiếng ngang với những ca khúc trữ tình rất hay thuở đó như Suối Mơ, Thiên Thai, Trương Chi, Buồn tàn thu, Đêm đông, Tiếng hát quay tơ.v.v.v.

 <!>

Chỉ có một điều là thời đó ông đã theo Việt Minh vì nghĩ rằng  cần phải  chống Pháp nên ông có viết thêm một số nhạc đỏ như quân hành khúc... Nhưng những năm dài về sau, ông đã hiểu bản chất của chế độ Cộng Sản nên tự ý rời đảng, phản tỉnh, tự nhận mình đã lầm đường. Ông viết cuốn  “Hồi Ký của Một Thằng Hèn”, trong đó, ông chỉ trích chính bản thân  đã 'lựa chọn sai đường', tự nhận mình là một 'thằng hèn', 'một kẻ cơ hội', ca ngợi 'đảng và chế độ' để sống sót. Sau đó, ông gửi bản thảo qua Hoa Kỳ và Tập hồi ký này được Nhà xuất bản Tiếng Quê Hương ở Virginia in ra năm 2009 dưới bản quyền của chính tác giả.

Đài BBC (ký giả Trần Tiến Đức)

...."Rất tiếc là sau này tôi không được nghe những sáng tác mới của ông. Mãi sau này qua cuốn "Nhật ký một thằng hèn" tôi mới được hiểu thêm về ông, về con người ông.

"Đúng là ông và nhiều văn nghệ sĩ cùng thời với ông ở miền Bắc phải chịu sống hèn để có thể tồn tại, phải viết những gì mình không nghĩ, phải nói những gì mình không tin. Tôi nghĩ rằng đó chính là bi kịch lớn nhất của họ.

"Nhưng khác với nhiều người, nhạc sĩ Tô Hải dám nhận mình là hèn, và viết lên những gì ông cho là hèn. Tôi nghĩ rằng phải dũng cảm như thế nào mới dám công khai nhận mình là hèn.

"Tôi thì nghĩ rằng cái thể chế này đã bắt ông và nhiều đồng nghiệp phải sống hèn. Nhưng với những gì ông đã làm thì nhạc sĩ Tô Hải đã chết như một người không hèn, một người tử tế rất đáng kính trọng

"Từ Paris, xin thắp một nén nhang cầu mong cho ông được hưởng mọi niềm sung sướng ở cõi vĩnh hằng!," nhà báo Trần Tiến Đức chia sẻ.