Miến Điện xử dụng lá bài tôn giáo để cướp đất? Lữ Giang

Tạp chí “Đối thoại” (Cenversation) ở Massachusetts đã đăng bài “Tôn giáo không phải là lý do duy nhất khiến người Rohingya bị bắt cuộc phải rời bỏ Miến Điện”, ba giáo sư Đại Học Newcastle là Giuseppe Forino, Jason von Meding và Thomas Johnson đã phân tích vụ người Hồi Giáo Rohingya ở bang Rakhine, Miến Điện, bị ngược đãi phải bỏ nước ra đi, cho rằng những quyền lợi về chính trị và kinh tế là những yếu tố góp phần vào biến cố này, rõ nét nhất là vụ chính quyền Miến Điện đã ký hiệp ước cho phép Trung Quốc khai thác dầu khí ở bang Rakhine và đặt ông dẫn dầu từ các hải cảng của bang này chuyển số dầu mua được từ Trung Đông và Phi Châu về tỉnh Vân Nam của Trung Quốc thay vì phải đi qua eo biển Malacca của Mã Lai.<!>

 Bang Rakhine ở Miến Điện (màu đỏ)

Phóng viên Damir Sagolj của hãng Reuters nói về “Kinh tế dầu mỏ và chính sách cưởng chiếm đất đàng sau cuộc khủng hoảng di dân của người Rohingya ở Miến Điện”, còn trên tạp chí “The South China Morning Post” ở Hồng Kông, bình luận gia David Dodwell cho rằng những vấn đề của Miến Điện đi xa hơn cuộc khủng hoảng về di dân của người Rohingya, trong đó những quyền lợi về kinh tế, chiến lược và chính trị của Trung Quốc đã lấn xa trên đất nước này.

Có thể nói, nhà cầm quyền quân sự Miến Điện đang xử dụng lòng hận thù tôn giáo để đẩy người Hồi Giáo Rohingya ra khỏi bang Rakhine, cướp đất của họ và cho Trung Quốc khai thác.

KHÁI NIỆM VỂ BANG RAKHINE

Miến Điện được chia thành 7 bang và 7 vùng hành chính. Bang Kakhine nằm ở bờ biển phía Tây Miến Điện, trên môt giải đất hẹp kéo dài từ Banglasdesh xuống dọc theo theo vịnh Bangal, có chiều dài 640 km và chiểu ngang 145 km, diện tích là 36.762 km2 và thủ phủ là Sittwe. Phía đông là dãy núi Arakan có đỉnh Victoria Peak cao 3,063 metres , chia cắt bang này với phần đất chính của Miến Điện.

Theo tài liệu chính thức, dân số bang Rakhine có 3.118.963 người, gồm nhiều sắc tộc khác nhau. Tính đến năm 2013, sắc tộc đa số là Rohingya có khoảng 1,23 triệu người, cư trú chủ yếu ở các thị trấn phía Bắc Rakhine tiếp giáp với Bangladest, cũng như các đảo Ramree và Manaung (Cheduba), nơi đây họ chiếm 80-98% dân số. Còn các sắc tộc thiểu số khác như Kamein, Chin, Mro, Chakma, Khami, Dainet, Bengali, Hindu và Maramagri sống ở vùng cao nguyên.

Bang Rakhine trước đây có tên là Nhà nước Arakan, và chỉ mới được sáp nhập vào Miến Điện vào năm 1785. Trong khoảng thời gian từ giữa thế kỷ XV đến giữa thế kỷ XVII, Arakan là một vương quốc Hồi giáo, được các vị vua mang tước hiệu Hồi giáo Shah cai trị. Đa số người Rohingya đã sống trong Nhà nước Arakan từ trước khi lãnh thổ này được sáp nhập vào Miến Điện. Chỉ có một thiểu số đến từ Bangladesh trong 20 năm gần đây. Cư dân vương quốc này gồm cả người theo đạo Hồi lẫn đạo Phật và họ chung sống với nhau một cách tương đối hài hòa.

Sau khi Miến Điện được độc lập và đặc biệt là sau khi quân đội lên nắm quyền vào năm 1962, người Rohingya đã bị kỳ thị. Nhiều đạo luật đã được ban hành buộc người Rohingya phải chứng minh được rằng họ sống trên đất Miến Điện kể từ trước 1824 nếu muốn có quốc tịch Miến Điện. Dĩ nhiên, rất ít người có thể trình ra loại bằng chứng này, và như vậy họ không được coi là công dân Miến Điện. Vì thế, họ không có quyền tự do đi lại, và gặp nhiều khó khăn trong quan hệ với các viên chức Miến Điện, nhất là về vấn đề như hôn nhân, sở hữu đất đai, v.v... Gia đình người Rohingya bị cấm không được sinh quá 2 con. Bang Rakhine trở thánh một bang nghèo nhất của Miến Điện, với tỉ lệ nghèo đói lên tới 78%, cao hơn gấp 2 lần tỉ lệ nghèo đói bình quân của cả nước.

SỰ XUẤT HIỆN CỦA TRUNG QUỐC

Theo Dân biểu Sein Win của Miến Điện, nạn chiếm đoạt đất của nông dân đã xảy ra từ hai thập niên 1990 và 2000. Năm 2011 khi Tổng thống Thein Sein đã bắt đầu mở các cuộc điều tra, tiếp nhận 17.000 đơn khiếu nại, nhưng chưa giải quyết tới 1000 vụ. Như vây, việc chiếm đất của nông dân không phải là chuyện mới mẻ ở Miến Điện. Nhưng sự xuất hiện của Trung Quốc đã làm cho vấn đề trở nên nghiêm trọng.

1.- Thiết lập ống dẫn dầu thô và khí đốt

Đại diện của Tập đoàn Dầu khí Trung Quốc (China National Petroleum Corporation, CNPC) cho biết từ trước đến nay, có khoảng 80% số dầu Trung Quốc mua từ Trung Đông đã phải từ Ấn Độ Dương đi qua eo biển Malacca của Mã Lai để vào Thái Bình Dương và đến Trung Quốc. Con đường này khá xa và có nhiều bất trắc, nên năm 2009 Trung Quốc đã ký với Miến Điện một hiệp ước thiết lập một hệ thống ống dẫn dầu thô và khí đốt từ bang Rakhine chạy đến tỉnh Vân Nam của Trung Quốc. Đường ống này dài khoảng 2.500 km, trong đó có 800km nằm trên lãnh thổ Miến Điện. Công ty PetroChina sẽ nhập khẩu dầu thô từ nước ngoài thông qua vịnh Bengal rồi bơm vào đường ống chuyển sang nhà máy lọc dầu ở tỉnh Vân Nam có công suất 260.000 thùng/ngày.

 

Ống dẫn dầu và khí đốt Miến Điện – Trung Quốc

Năm 1998, Miến Điện đã có thể xuất khẩu khí đốt tự nhiên và từ năm 2000 Miến Điện đã trở thành nước xuất khẩu nhiều khí đốt tự nhiên nhất vùng châu Á – Thái Bình Dương. Trung Quốc trở thành khách hàng chính về dấu khí của Miến Điện.

Hệ thống ống dẫn dầu thô và khí đốt khởi đầu từ bang Rakhine đi qua vùng Magway, vùng Mandalay và bang Shan, qua 18 thành phố lớn nhỏ và điểm cuối là thành phố Muse ở sát biên giới Miến Điện - Trung Quốc, đối diện thành phố Ruili thuộc tỉnh Vân Nam. Với hệ thống này, mỗi năm sẽ có 22 triệu tấn dầu thô và 12 tỷ mét khối khí đốt sẽ được chuyển đến Trung Quốc. “Công ty Đường ống dẫn Đông Nam Á” đã được thành lập với sự góp vốn của 4 quốc gia là Trung Quốc, Miến Điện, Ấn Độ và Nam Hàn. Số tiền đầu tư ban đầu là 2,54 USD.

Theo sự tính toán của Trung Quốc, sau khi hoàn thành, đường ống dẫn sẽ thu ngắn đường vận chuyển dầu thô của Trung Quốc từ Trung Đông và Châu Phi đến 1200 kilomet. Nó sẽ giảm chi phí vận chuyển so với đường qua eo biển Malacca và có khả năng đảm bảo an ninh năng lượng hơn.

Ngày 28.7.2013, các ngọn đuốc dầu khí bùng sáng trên những giàn khoan khổng lồ ngoài khơi miền Tây Bắc Vịnh Bengal ở Miến Điện đã gây ra một hiện tượng khác lạ. Cùng lúc đó, các đại diện bốn quốc gia Trung Quốc, Myanmar, Hàn Quốc và Ấn Độ cùng mở van đưa khí đốt từ Vịnh Bengal vào các đường ống dẫn dầu ở trạm phân phối đầu tiên là trạm Kyaukpyu.

2.- Thiết lập vùng kinh tế đặc biệt

Ngoài ra, Trung Quốc còn thiết lập Vùng kinh tế đặc biệt Kyauk Pyu nằm ở đảo Ramree, bang Rakhine. Vùng này rộng 1.600 hecta do công ty quốc doanh Trung Quốc CITIC phát triển, bao gồm một cảng biển trị giá 7,3 tỉ USD và một khu công nghiệp quy mô 2,3 tỉ USD, hứa hẹn sẽ đem lại 100.000 việc làm cho tiểu bang Rakhine..

3.- Phong trào chống đối nổi lên

Dĩ nhiên, khi lập một hệ thống ống dẫn dầu và khí đốt như vậy, quân đội Miến phải chiếm rất nhiều đất đai của dân chúng. Ngoài ra, hệ thống này cũng đang gây nguy hiểm cho vấn đề môi sinh nên các phong trào chống đối đã nổi lên ở các nơi có hệ thống ống dẫn đi qua, nhất là tại bang Rakhine.

 

Ống dẫn dấu và khí đốt trên đất Miến Điện

Ông Wong Aung, người phát ngôn của Phòng Trào chống ống dẫn khí đốt Shwe, cho rằng tác động của công trình sẽ lan rộng khắp Miến Điện. Bà Lway Aye Nang nói Miến Điện đã triển khai hơn 6000 binh sĩ để tăng cường an ninh và ngăn chận các cuộc biểu tình của các cộng đồng ở địa phương.

Quân đội Độc lập Kachin (Kachin Independence Army, KIA) ở miền Bắc Miến Điện đã dùng lực lượng võ trang để chống lại kế hoạch của chính phủ. Ngày 23.10.2011, lấy danh nghĩa bảo đảm an toàn cho việc xây dựng đường ống dẫn dầu khí, quân đội chính phủ đã tấn công vào lãnh địa của KIA ở bang Shan. Đường ống dẫn đi ngang qua vùng này dài hơn 50 kilomet

Theo hãng Reuters, vào đầu tháng 9/2017, gần 400 người đã thiệt mạng trong vụ xung đột bạo lực ở vùng Tây Bắc Miến Điện. Những người thiệt mạng chủ yếu là người Hồi giáo Rohingya. Làn sóng bạo lực nổ ra từ ngày 25/8 khi những phần tử Hồi giáo thuộc cộng đồng người Rohingya thiểu số tấn công 24 đồn cảnh sát và đột nhập một căn cứ quân sự tại bang Rakhine.

Ông Antonio Guterres, Tổng Thư ký LHQ, cảnh báo về nguy cơ xảy ra thảm họa nhân đạo tại miền Tây Miến Điện do tình trạng xung đột bạo lực tại bang Rakhine.

XỬ DỤNG LÒNG HẬN THÙ TÔN GIÁO

Trước tình trạng chống đối nói trên, Miến Điện quyết định dùng là bài tôn giáo để loại người Rohingya ra. Xử dụng lá bài tôn giáo vốn là sở trường của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã từng dùng lá bài này để tạo ra các biến loạn dưới thời VNCH trước 1975 và trong những năm vừa qua ở Trung Đông. Miến Điện cũng chỉ bắt chước Hoa Kỳ.

Một nhà sư cực đoan bài Hồi giáo là Ashin Wirathu đã xuất hiện với Phong Trào 969. Ông giải thích ba con số 969 là Tam Bảo, tức Phật, Pháp, Tăng. Trong một buổi “thuyềt pháp” tại làng Meiktila, trước hàng trăm tín đồ, nhà sư hỏi: «Lấy chó hay lấy người Hồi giáo?»… Theo nhà sư, «chó không bao giờ buộc người khác phải cải đạo như Hồi giáo». Tại ngôi làng này, khoảng năm chục người theo đạo Hồi đã bị thảm sát hai năm trước đó. Người ta gọi ông là Hitler của Miến Điện.

 Các vụ đụng độ giữa các nhóm Phật tử cuồng tín và người Hồi Giáo đã khiến cho 650 người thiệt mạng và hàng ngàn người phải di tản, nhiều hàng quán bị cướp phá, và nhiều làng mạc bị tàn phá bình địa.

 

Người Rohingya: "Những kẻ bị ngược đãi nhất trên hành tinh" !

Vào ngày 3.6.2017, 10 người Hồi giáo ở ngoài địa phận tới hành hương, đã bị kéo lôi ra khỏi xe bus ở phố Rakhine, Taunggoke, chừng 200 dặm về phía tây Rangoon (thủ đô cũ), và họ bị đánh đập cho tới chết bởi một nhóm hơn 100 thanh niên Phật tử. Tội ác xảy ra giữa thanh thiên bạch nhật, trước mắt của công chúng và nhân viên cảnh sát địa phương…

Liên Hiệp Quốc và Mỹ đã mô tả các hành động của quân đội Miến Điện là "thanh lọc sắc tộc," và các tổ chức nhân quyền cáo buộc lực lượng an ninh Miến Điện đã thực hiện những hành vi tàn bạo, bao gồm hãm hiếp, phóng hỏa và giết người. Báo chí quốc tế gọi người Rohingya là "Những kẻ bị ngược đãi nhất trên hành tinh" (The most persecuted people on the Earth).

Lá bài tôn giáo của các tướng lãnh Miến Điện xem ra đã thành công: Hàng loạt người Rohingya đã phải bỏ nước chạy qua Bangladesh vừa bằng đường biển vừa bằng đường bộ, số người bị chết rất cao. Con số người tị nạn đã lên trên 650.000 người, đang phải sống trong một tình trạng rất tồi tệ.

GIẢI PHÁP NÀO CHO VẤN ĐỀ?

Vào cuối tháng 9/2017, Liên Hiệp Quốc nói bạo lực ở Miến Điện nhằm vào người sắc tộc Rohingya trở nên "tình trạng tị nạn khẩn cấp nhất thế giới" và là "cơn ác mộng nhân đạo". Có lẽ người lo lắng nhiều cho vấn đề người Rohingya là Trung Quốc, vì nếu không có giải pháp ổn thỏa nào, Liên Hiệp Quốc và Mỹ có thể sẽ áp dụng các biện pháp chế tài đối với Miến Điện và Trung Quốc sẽ bị vạ lây. Tình trạng bất ổn và những cuộc biểu tình phản đối của dân địa phương đã làm chậm tiến trình của dự án, khiến số tiền đầu tư ban đầu là 2,54 tỉ đang tăng lên tới hơn 5 tỉ USD.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã đến thăm Myanmar và đề xuất chương trình giải quyết xung đột biên giới giữa Miến Điện với Bangladesh. Hôm 23.11.2017, Bà Cố vấn Aung San Suu Kyi và Ngoại trưởng Bangladesh Abul Hassan Mahmood Ali đã ký kết một bản ghi nhớ (memorandum) về vấn đề hồi hương người tỵ nạn Rohingya. Nhưng ít ai tin chương trình này sẽ được thực hiện nghiêm túc.

 Thông tín viên Sarah Bakalogou của RFI từ Rangoon cho biết theo quy định, để quay trở về Miến Điện, chính quyền buộc những người tị nạn Rohingya phải trình giấy tờ chứng minh họ đã cư trú tại Miến Điện. Rất ít người có thể chứng minh được các giấy tờ này. Vấn đề thứ hai là họ sẽ trở vê đâu và cuộc sống sẽ như thế nào, an ninh của họ có được bảo đảm không? Đa số nhà cửa của họ đã bị quân đội đốt sạch, đất đai của họ đã bị cướp..., họ sẽ ở đâu và làm gì để sinh sống, có được đi lại tự do hay không? Liên Hiệp Quốc có thể làm được gì tại đây?

Chính quyển Miến Điện tuyên bố lơ lửng: “Miến Điện sẽ nhờ Cao Ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn giúp đỡ nếu cần, và vào một thời điểm thích hợp”. Nói cách khác, Miến Điện không muốn LHQ kiểm soát hay theo dõi chương trình “hồi hương” người tỵ nạn Rohingya, họ chỉ muốn được cấp một số trợ cấp, còn họ muốn làm gì thì làm. Nhiều người tin rằng chương trình này chỉ là một chiêu bài trấn an dư luận quốc tế, một kế hoãn binh của Miến Điện.

Trước khi đến Miến Điện, ngày 18.11.2017 Đức Giáo Hoàng Francis đã gởi dến người dân Miến Điện một thông điệp trong đó nhấn mạnh: “Tôi sẽ đến để loan báo Tin Mừng của Đức Kitô, một thông điệp của hòa giải, tha thứ, và hòa bình.” Hôm 28.11.2017, tại Naypyidaw, Miến Điện, Đức Giáo Hoàng kêu gọi «cố gắng chấm dứt bạo động, tạo dựng lòng tin và bảo đảm tôn trọng quyền lợi của tất cả những ai coi mảnh đất này là ngôi nhà của mình."

Mặc dầu tự xưng là theo đạo “thanh tâm tịnh” nhưng các nhà lãnh đạo Miến Điện hiện nay đang hành động theo “ác tâm động”, bất chấp Luật Nhân Quả, nên người Rohingya rất khó thoát khỏi nạn diệt chủng. Liệu rồi LHQ và Mỹ sẽ làm được gì để cứu những người Rohingya?

Ngày 30.11.2017

Lữ Giang