Nhìn Ra Bốn Phương

Thứ Năm, 20 tháng 8, 2015

Xa lộ hiện đại nhất thế giới: California (USA) do Caltrans thiết kế, xây dựng, quản lý và bảo trì

freeway-interchanges-1

Nói đến Hip Chng Quc, chúng ta không th nào không nói đến h thng xa l, tiếng Anh gi là super highways hay gin d hơn: freeways (chúng được gi là 'freeway' vì xa l không có ngã tư, người lái xe được 'free' không phi b đt nhiên dng li), mt h thng giao thông có th được xem là hoàn ho nht thếgii.

Hu hết mi người trong chúng ta hng ngày đu x dng h thng xa l này đ đi làm, đi hc, đi chơi, đi thăm người yêu, bn bè…tuy nhiên, rt ít người biết v lch s ca chúng hoc dùng mt vài phút đ suy nghĩ hoc cơn công sc ca hng trăm ngàn người đã chung sc đ to nên công trình tuyt diu này mà chúng ta là nhng người may mn đang được th hưởng ngày hôm nay.Tác gi xin được mn phép trình bày cùng bn đc sau đây mt vài vn đ liên quan đến h thng xa l ti Hoa Kỳ, mt h thng giao thông xuyên thành ph hoc tiu bang được xem như an toàn và hu hiu nht.Lch s h thng Freeway



Xa l
 hin đi nht thế gii: California (USA) do Caltrans thiết kế, xây dng, qun lý và bo trì
freeway-interchanges-2
freeway-interchanges-4
freeway-interchanges-5
freeway-interchanges-6
freeway-interchanges-7
freeway-interchanges-8
freeway-interchanges-9


Liên Ti
u Bang (Interstate Highways) 
 
Vào tháng 7 năm 1919, mt viên đi úy tr tên Dwight David Eisenhower cùng 294 bn đng đi đã thc hin mt cuc hành trình xuyên bang đu tiên t đông sang tây bng xe hơi khi hành t th đô Hoa Thnh Đn.


Xa l
 đi t Bc xung Nam được đánh s l(ví d: Xa l 5 đi t Bc/ Washington giáp biên gii Canadaxung Nam/ San Diego ca California ti biên gii Mexico); xa l đi t đông sang tây được đánh s chn(ví d: Xa l 10 đi t đông/ b bin Jacksonville ca Florida sang tây/Pacific Coast Hwy 1 sát b bin ca Santa Monica, California). Nhng xa l ni vi các xa l này s có s cui tn cùng là tên xa l s ni vô( (ví d: Xa l 105 ni xa l 5 vi xa l10, Xa l 210 ni vi xa l 10,Xa l 405 ni vi xa l 5, v.v...)
Shanghai, Yanan east interchange

Highway 401/DVP Interchange
Phoenix interchange
higashiosaka_birdsview
Kite Over the High Five Interchange
Choices and the beginning of the Great Flatness

PCH at the 710
Shanghai, Yanan east interchange
Highway Interchange - Tokyo - Japan 9
interchange

Trois-Rivières : Échangeur 55/40 Ouest
City interchange
daikoku08
Passing Over the Overpass
US 52 and Koch Refinery
half clover
Road construction coming
Bécancour : Échangeur 30/55

Vì đ
ường xá quá xu, đoàn xe ch đt được tc đ trung bình là 5 dm mt gi và phi mt hết 62 ngày mi đến được Union Square ti San Francisco.Sau khi Thế gii Đi Thế Chiến ln th Hai chm dt, tướng Eisenhower rt thán phc h thng xa l Autobahn ca người Đc khi nghiên cu v nhng báo cáo tn tht trong trn chiến. Trong khi mt qu bom có th ct đt và làm tê lit s chuyn vn ca h thng ha xa, thì h thng xa lAutobahn ca Đc có th được sa cha và x dng ngay tc khc. Bom đn khó có th hu hoi hoàn toàn mt con đường rng được tráng vi mt lp nha đường tht dày.Hai kinh nghim trên đã giúp tướng Eisenhower nhn thc ra s quan trng ca h thng xa l. Sau khi đc c Tng thng Hoa Kỳ năm 1953, ông đã vn đng và đy mnh d án xây ct h thng Xa l Liên Bang gm 42 ngàn dm đường xuyên qua 50 tiu bang. Tng thng Eisenhower và các nhân viên ca ông làm vic ròng rã 2 năm tri và đ trình d án công cng ln nht thế gii đ Quc hi Hoa Kỳ phê chun.Vào ngày 29 tháng 6 năm 1956, b lut Federal Aid Highway Act (FAHA) được ban hành và h thng Xa l Liên Tiu bang bt đu được thành hình. Theo b lut này, chính ph liên bang s đài th 90% kinh phí xây ct và mi tiu bang phi đóng góp 10% còn li.Tiêu Chun Ca Mt Xa LTiêu chun ca xa l đã được quy đnh rõ ràng. Mi li đi phi rng 12 feet, l đường phi rng 10 feet, chiu cao ti thiu dưới gm cu là 14 feet, đ dc không quá 3% và được nghiên cu đ xe hơi có th chy an toàn vi vn tc 70 dm mt gi.Không đy 5 tháng sau khi b lut FAHA được phê chun, đon xa l đu tiên dài 8 dm, thuc thành ph Topeka, Kansas được khánh thành ngày 14 tháng 11 năm 1956.D án xây ct h thng Xa l Liên Tiu bang (Interstate Highways), gi tt là Liên bang, được d tính hoàn thành trong 16 năm (1956-1972) nhưng trên thc tế nó đã kéo dài đến 37 năm khi đon xa l cui cùng trong d án, xa l I-105, ni lin xa l I-605 và phi trường Los Angeles được khánh thành năm 1993. Ch riêng đon xa l dài 17.3 dm này, Cal Trans đã mt gn 35 năm (24 năm đ án và 11 năm xây ct) đ hoàn thành vi tn phí lên tng cng lên đến 2.22 t đô la.Mt vài d kin khá lý thú vđon xa l được xem là ti tân nht ca Hoa Kỳ- Xa l 105, còn được gi là Century Freeway hay Glenn Anderson Freeway, được đ án vào năm 1958, và được thêm vào d án Interstate Highways cui thp niên 1960s. Mt đơn kin ca cư dân đa phương và các nhà hot đng bo v môi sinh được np năm 1972 xin hu b d án này. Du vy, mt phát quyết ca thm phán Harry Pregerson đã được phê chun và ban hành năm 1979, sau đó được tu chính năm 1981, đã cho phép khi công xây ct xa l I-105.- L đt viên đá đu tiên din ra ngày 1 tháng 5 năm 1982 và đon xa l này được chính thc khánh thành cho công chúng x dng lúc 3 gi 13 phút ngày 14 tháng 10 năm 1993, sau 11 năm 5 tháng và 13 ngày xây ct. T sáng sm ngày hôm đó, c ngàn người đã đu xe sp hàng đ ch được 'ct ch' khai trương, đ được vinh d là nhng người đu tiên được lái xe trên xa l I-105.- Xa l I-105 có 3 làn đường (lanes) chính mi chiu, cng thêm hai làn đường ph dành cho nhng người đi chung xe, thường được gi là diamond lanes hay car pool lanes. Ngoài ra, chính gia xa l còn được thiết b vi h thng đường xe đin hai chiu.- Tng s xe c x dng xa l I-105 nhng ngày sau khi khánh thành là 155,000 chiếc mi ngày. Con s này đang trên đà gia tăng và Cal Trans ước lượng rng vào năm 2010, tng s xe c x dng xa l I-105 s lên đến 230,000 chiếc mi ngày.- Trong 17.3 dm ca xa l I-105, ch có 0.5 dm ca xa l được xây bng mt đường. Còn li, 10.7 dm được xây cao hơn mt đường và 6.1 dm thp hơn mt đường.- Xa l I-105 có 4 giao đim ni vi xa l I-405, I-110, I-710, và I-605. Riêng ch giao đim ca xa l I-105 và xa l I-405 là mt công trình xây ct giao đim xa l ln nht ti California. Giao đim này rng 100 mu, gm 5 tng và có đ cao hơn mt cao c 7 tng, vi kinh phí xây ct lên đến 134 triu đô la. Ch riêng đon xa l tm thi trên xa l I-405 đ xe c có th lưu thông trong thi gian xây ct giao đim, tn phí đã lên đến hơn 20 triu đô la.- Đ hoàn thành xa l I-105, Cal Trans đã mua li nhà, đt ca 25,000 cư dân đa phương.- Cal Trans đã xdng 930 mu đt, 2.3 triu cubic yards xi-măng, 115,000 tn thép, đào xi 16 triu cubic yards đt và ly đi 500,000 cubic yards đt b ô nhim.- Công trình này là công sc ca 200 nhân viên tiu bang, và hơn 1500 nhân viên thuc các hãng thu.- Công trình xây dng xa l I-105 đã mang li hơn 18,000 công vic, cùng gián tiếp h tr hơn 27,000 công vic khác.Nhng quy lut v đt danh s cho xa lCó khi nào bn t hi nhng danh s đt tên cho Xa l Liên bang và Tiu bang có ý nghĩa gì không ? Xin thưa, chúng đu có ý nghĩa và buc phi theo mt h thng nht đnh.Vào năm 1957, du hiu và danh s dành cho Xa l Liên bang được ph biến. Theo quy lut này, du hiu ca Xa l Liên bang s có hình khiên, mũi nhn quay xung, gm ba màu xanh dương, trng và đ (màu đ  trên, xanh dương  dưới, nn trng, ch trng). Cũng theo quy lut này, nhng Xa l Liên bang mang hai con s s được xem như nhng xa l chính. Nếu mt xa l chính chy theo hướng Nam-Bc, nó s mang s l, và ngược li, nếu mt xa l chính chy theo hướng Đông Tây, nó s mang s chn. S nh dành cho nhng xa l bt đu t min Tây và min Nam và s ln dành cho nhng xa l bt đu t min Đông và min Bc. Thí d như xa l liên bang 5 (s zero được hiu ngm), s chy theo hướng Nam-Bc và bt đu t Nam California, trong khi đó, xa lliên bang I-10, s chy theo hướng Đông-Tây và cũng bt đu t Nam California.Nhng xa l liên bang có 3 con s là nhng xa l vòng đai hoc xa lph thuc vào xa l chính. Chng hn như xa l liên bang I-405 là xa l ph ca xa l liên bang I-5 và xa l liên bang I-210 là xa l vòng đai ca xa l liên bang I-10. Xa l vòng đai hoc xa l ph cũng phi theo quy lut chn, l như xa l chính, tuy nhiên vn có nhiu trường hp ngoi l. Trường hp ngoi l đin hình là Xa l Liên bang I-110 hoc Xa l Liên bang I-710, hai xa l ph ca Xa l Liên bang I-10, tuy mang s chn nhưng chúng li chy theo hướng Bc-Nam.Du hiu cho Xa l Tiu bang có hình dáng và màu sc tùy mi tiu bang quyết đnh. Ti California, xa l tiu bang có màu xanh lá cây trên nn trng, ch trng, cũng hình khiên nhưng vi mũi nhn ch lên tri, thí d như xa l tiu bang CA-91 hoc xa l tiu bang CA-22. Xa l Tiu bang không nht thiết theo quy lut chn l, đin hình là xa l Tiu bang CA-91, tuy mang s l nó li chy theo hướng Đông-Tây.Ngoài hai h thng xa l liên bang và tiu bang như đã đ cp, chúng ta còn có mt h thng xa l na được gi là Xa l US (US Highways). US Highways là mt loi h thng Xa l Liên bang nhưng đã tn ti trước khi b lut Federal Aid Highway Act (FAHA) ra đi. H thng xa l này được thành lp đu tiên vào năm 1925 bi Federal Aid Highway Act đ thay thế s ln ln ca nhng xa l dùng tên gi (chng hn như xa l Lincoln Highway ni lin New York vi San Francisco, đã được thay thế bng US40, sau này tr thành Xa l liên bang I-80 ti California). Xa l Hoa Kỳ có du hiu cũng hình khiên, màu trng, vin đen, ch đen vi mũi nhn quay xung. Hin nay, phn ln nhng Xa l Hoa Kỳ đã được thay thế bng nhng Xa l Liên bang hay Tiu bang, nhưng mt s vn còn tn ti, chng hn như xa l US-101, hoc xa l US-395.Nhiu người thường lm tưởng rng Xa l Liên bang (Interstate Highways) là xa l ni lin các tiu bang còn Xa l Tiu bang (State Highway) là xa l ch chy trong phm vi tiu bang mà thôi. Điu này không hoàn toàn đúng như vy. Ch có xa l chính mi chy xuyên tiu bang, thí d như xa l Liên bang I-10 hoc I-40. Còn nhng xa l Liêng bang ph hoc xa lvòng đai ch chy trong phm vi tiu bang. Đin hình là Xa l liên bang I-105 ch chy t Norwalk đến El Segundo, thuc tiu bang California.S khác bit gia Xa l Liên bang và Xa l Tiu bang  ch Xa l Liên bang được tài tr và chi phi bi liên bang, trong khi đó Xa l Tiu bang hoàn toàn do tiu bang chi chun. Mt điu đáng được ghi nhn là tiu bang Alaska không có xa l Liên bang nhưng tiu bang Hawaii thì có, được biết dưới tên là xa lLiên bang H1.Như đã thư trên, xa l ti Hoa Kỳ được xem như con đường an toàn và hu hiu nht cho nhng người lái xe ô tô. Đúng vy, so vi các đường trong thành ph, s tai nn t vong trên xa l rt thp và thi gian đ đi t đim A đến đim B rt ngn. Thi gian di chuyn trên xa l so vi đường trong thành ph, nht là nếu bn phi đi xa, thường ch bng mt na hoc ngn hơn.
Tricuspoid
Interchange

Traffic trails of interchange 國道3號-台中系統交流道,清水交流道

Tuy v
y, lái xe trên xa l không phi là không nguy him vì tc lc xe chy trên xa l rt cao, có th lên đến 75 hay 80 dm/gi. Vi mt tc lc cao nhưvy, nếu bn lc tay lái đâm vào thành xi măng chn hoc đâm vào xe ngược chiu thì k như tiêu đi.Tác gi xin chúc các bn mt ngày tht vui và xin lái xe tht cn thn.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét