Biển Đông : Mỹ ủng hộ sáng kiến hòa bình của Đài Loan

Theo nhật báo Thời báo Đài Bắc hôm qua, 29/05/2015, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định ủng hộ sáng kiến hòa bình của Đài Loan, nhằm giảm căng thẳng tại Biển Đông. Washington có thể cổ vũ cho việc Đài Bắc đóng một vai trò quan trọng hơn vì hòa bình ở khu vực này.


Thời báo Đài Bắc cho biết hôm thứ Ba 26/05, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Jeff Rathke tuyên bố Hoa Kỳ ủng hộ Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu (Ma Ying-jeou), trong lúc các lãnh đạo Mỹ đang chuẩn bị trao đổi vấn đề này với lãnh đạo đối lập Đài Loan, bà Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen), Phó chủ tịch đảng Dân Tiến, sẽ công du Hoa Kỳ tuần tới. Nguồn tin của Thời báo Đài Bắc nói thêm là Tổng thống Barack Obama quan tâm đến kế hoạch Biển Đông của đảng đối lập Đài Loan và phía Hoa Kỳ sẽ bàn về chủ đề này với lãnh đạo đảng Dân Tiến.

Cũng vào ngày 26/05, Đài Loan đưa ra đề nghị yêu cầu tất cả các bên tranh chấp tạm ngưng đòi hỏi chủ quyền tại Biển Đông, để đàm phán phân chia tài nguyên. Đề nghị của Tổng thống Đài Loan được đưa ra nhân Hội nghị Công pháp quốc tế tổ chức tại Đài Bắc.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cũng tái khẳng định lập trường của Hoa Kỳ là mọi tuyên bố chủ quyền trên biển phải phù hợp với luật biển quốc tế, và Washington không đứng về bên tranh chấp nào trong các đòi hỏi chủ quyền. Mặt khác đại diện Ngoại giao Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh đến việc Trung Quốc mở rộng và xây cất trên một số đảo tại Biển Đông làm tình hình trong khu vực thêm căng thẳng.

Cũng theo bản tin của Thời báo Đài Bắc, nhà chính trị học Lynn Kuok – cộng tác với Viện tư nhân về chính trị quốc tế Brooks Institut, có trụ sở tại Washington -, vừa công bố một bài phân tích về chính sách của Đài Loan đối với Biển Đông (« Tide of Change : Taiwan’s Evolving Position in South China Sea »).

Theo bà Lynn Kuok, lập trường của Đài Loan « có thể tương thích với chính sách một Trung Quốc », và việc Bắc Kinh ủng hộ vai trò của Đài Bắc – một bên có quyền lợi liên quan - tham gia vào một giải pháp hòa bình và ổn định cho Biển Đông, có thể khiến quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan được cải thiện. Bài « Taiwan’s Evolving Position in South China Sea » ghi nhận cho đến nay, Đài Loan có cùng lập trường với Trung Quốc trong yêu sách đường 9 vạch (còn gọi là « đường lưỡi bò » hay « đường chữ U »), chiếm gần trọn diện tích Biển Đông.

Theo nhà chính trị học Lynn Kuok, chính quyền Đài Loan cần tránh kích động tinh thần dân tộc chủ nghĩa, làm hạn chế các giải pháp chính trị. Mặt khác Đài Bắc nên hỗ trợ cho việc thúc đẩy Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Và điều đặc biệt quan trọng là Đài Loan không nên tránh né vấn đề đòi hỏi chủ quyền 9 đoạn, Đài Bắc nên xem xét quan điểm của Hoa Kỳ, muốn Đài Loan « làm sáng tỏ » hoặc « từ bỏ » yêu sách « đường lưỡi bò ».